Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 63

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 63
62 Veruleiki líkamans, hvatir og líkamsgerðir Þótt í skáldsögunni Orlandó sé minnst á „vandræðagang“ og „rugling“ sem af því leiðir þegar hinn ytri og innri veruleiki stangast á hvað kyn varðar er greinilegt að höfundur gerir ráð fyrir að kynin séu aðeins tvö, karl og kona. virginia Woolf skrifar Orlandó árið 1928 og þótt hún hafi verið bæði framsýn og frjálslynd í skoðunum, eins og skáldsagan ber vitni um, hefur hana varla órað fyrir þeim fjölbreytileika sem við stöndum frammi fyrir nú á dögum þegar rætt er um kyn, kynferði, kyngervi, kynvitund, kynhneigð og kynverund – og af stafar nokkur „ruglingur“. Það á í það minnsta við meginþorra almennings sem ekki hefur kynnt sér málefni hinsegin fólks. Flestir gera sér líklega grein fyrir að kyngervi eru óstöðug og geta breyst í takt við hefðir, tíðaranda og tísku. Að sama skapi virðast flestir trúa því að kyn sé aftur á móti föst stærð af tvennu tagi, þótt breyta megi líkamlegu kyni með læknisfræðilegum aðgerðum.92 Að líffræðileg kyn séu fleiri en tvö er hins vegar staðreynd sem smám saman hefur verið að koma fram í dagsljósið eftir áratuga bælingu, feluleik og inngrip lækna. Ýmsir fræðimenn, þar á meðal Michel Foucault sem rannsakað hefur sögu kyn- verundar,93 tilurð rannsóknarsjúkrahúsa og þróun hins læknisfræðilega sjónarhorns,94 halda því fram að það sé fyrst og fremst tilbúningur lækna að kynin séu (bara) tvö; að með framförum í læknavísindum og tækninýj- ungum hafi flest frávik frá augljósum og aðgreinanlegum kyneinkennum drengja og stúlkna þurft að sæta „leiðréttingum“ í formi skurðaðgerða og annars konar inngripa.95 92 Hér má minna á skáldsöguna Sögu af stúlku eftir Mikael Torfason sem fjallar um persónu sem farið hefur í gegn um líkamlega kynbreytingu með skurðaðgerð. Sagan snýst að miklu leyti um sjálfsmyndarkreppu Auðar sem fær að vita „á fermingardag- inn sinn“ að hún hafi fæðst sem drengur en verið breytt í stúlku nokkrum vikum eftir fæðingu. Sjá Mikael Torfason, Saga af stúlku, Reykjavík: Forlagið, 1998. Sjá einnig Soffía Auður Birgisdóttir, „Hvenær er stúlka, stúlka? Um Sögu af stúlku eftir Mikael Torfason“, Tímarit Máls og menningar 3/1999, bls. 61–73. 93 Michel Foucault, Histoire de la sexualité, þrjú bindi: La volonté de savoir; L’Usage des plaisirs; Le Souci de soi, París: Gallimard, 1976–1984, ensk þýðing Robert Hurley, The Will to Knowledge; The Use of Pleasure; The Care of the Self, New York: vintage 1980–1990. 94 Michel Foucault, Naissance de la clinique: Une archéologie du regard medical, París: Gallimard, 1963, ensk þýðing Alan Sheridan Smith, The Birth of the Clinic: An Archaeology of Medical Perception, New York: Routledge, 1973. 95 Ótal heimildir væri hægt að nefna hér en auk þeirra bóka Foucaults sem nefndar eru að ofan læt ég nægja að benda á Alice Domurat Dreger, Hermaphrodites and the Medical Invention of Sex, Cambridge, Massachusetts, London: Harvard University soffía auðuR BiRGisdóttiR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.