Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 142

141
Að lokum skal bent á að Lenni og Róbert renna sumpart saman í huga
Rósu þegar hún er barn meðal annars í krafti handa og hlutverks þeirra.
Morguninn eftir að Rósa hefur snert sjálfa sig í fyrsta sinn tilkynnir hún
Róbert að hún sé hætt að skríða uppí til hans og Helenu á nóttunni en hún
„settist hjá honum, kyssti hann, fann af honum nýja lykt, sterkari lykt, betri
lykt og var fegin þegar hann sá ekki að hún roðnaði af því að hún fékk svo
mikinn hjartslátt. … Ég er orðin ellefu ára, svaraði hún og horfði lengi á
hendur hans“ (44). Það hve Rósu verður starsýnt á hendur Róberts er vís-
bending um að hann er orðinn henni það sem Lenni var henni. En það eru
raunar ekki eingöngu hendur Róberts sem skipta hér máli heldur líka lykt-
in af honum sem lögð er sérstök áhersla á með þrítekningu. Lyktina hefur
Rósa áður tengt Lenna því hún er meðal þess sem hún saknar í fari hans.
Endurtekningin á lyktinni í tilviki Róberts getur orkað eins og óþægilegur
fyrirboði því þegar Rósa og Róbert sofa saman í fyrsta sinn eru lýsingar á
lyktinni í brennidepli en þar segir: „einmitt þá fann hún í fyrsta sinn þessa
lykt af honum, þessa lykt af honum sem hún hafði alltaf þráð, viljað finna.
Þetta var lykt sem hún gat ekki lýst og gæti aldrei lýst, ekki frekar en sinni
eigin. Þetta var lyktin af þeim, ein og sama ólýsanlega lyktin af þeim, einsog
þau væru sama manneskjan“ (117–118; leturbr. mín). Með endurtekningu
á orðinu lykt er reynt að stýra lestri viðtakenda svo þeir leiði einkum hug-
ann að ást elskendanna. Engu að síður hamra lokaorðin inn óhugnaðinn
sem verður ljós við sögulok; Rósa og Róbert eru ekki aðeins elskendur sem
renna saman í eitt heldur faðir og dóttir, feðgin sem „eru einsog þau væru
sama manneskjan“ (118).
vegna þess að sagan er sett inn í ævintýraheim getur fagurfræðilega
blekkingin orðið til þess að lesendur trúa því að Frá ljósi til ljóss sé ein-
göngu falleg saga þegar undir niðri kraumar sifjaspell og ef til vill kynferð-
isáreitni Lenna við fósturdóttur sína, sem kann þó að vera fremur í orðum
en gjörðum. Reyndar er vert að hafa í huga að hryllingurinn er líka hluti
af ævintýrum en vegna ákveðinna ástar-skema virðast flestir þátttakendur
rannsóknarinnar leiða þann hluta verksins hjá sér. Eitt það hryllilegasta
í sögunni kann að vera að í samskiptum Lenna og Rósu dóttur hans hafi
ákveðin þjálfun átt sér stað, Lenni hafi skapað visst mynstur, kynferðislegt
háttarlag sem Rósa gengur inn í. Hann hafi með öðrum orðum vanið hana
við ákveðið skema sem kallar á að hún eigi í sérstöku og kynferðislegu
sambandi við föðurímynd sína sem gerir það að verkum að hún líti líka
þannig á Róbert síðar og endurtaki samskiptamynstrið.
„EINS OG ÆvINTÝRI“