Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 85

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 85
84 átt að verða til orðaleikur sem vísaði til samkynhneigðar: Halldór Óskar Magnússon Ómar = HÓMÓ.18 Svo fór þó aldrei og Halldór kemur hvorki út úr skápnum fyrir sjálfum sér né lesendum. Man eg þig löngum fjallar því ekki um samkynhneigð í þeim skilningi að persónurnar gangist við samkynhneigðri sjálfsmynd og eftirfarandi umfjöllun miðar ekki að því að sýna fram á að þær séu í raun samkyn- hneigðar. Þess í stað er leitað í smiðju hinseginfræðingsins Eve Kosofsky Sedgwick og stuðst við skrif hennar um formála sem bandaríski rithöf- undurinn Henry James skrifaði fyrir endurútgáfu eigin verka árið 1909 en þar beinir Sedgwick sjónum sínum að því sem hún kallar hinsegin gjörn­ ingshátt.19 Hún bendir á að þótt kynhneigð James sé á huldu og hann ræði aldrei beinlínis um samkynja þrár megi koma auga á hómóerótík í formál- unum. Það þýðir ekki að James hafi verið hommi en ekki heldur að hann hafi verið gagnkynhneigður, segir Sedgwick og þrætir fyrir að sá fræðilegi kenningarammi sem hún þrói í greininni sé „kenning um samkynhneigð“: „Ég býð ekki upp á neina slíka og hef engan áhuga á því,“20 segir hún. Þess í stað kýs hún að líta til þeirra möguleika sem verða til í tengslum við hinsegin gjörninga af ýmsu tagi: merkingarbærar athafnir og tjáningu sem er á einhvern hátt á skjön við gagnkynhneigð norm. Kenning Sedgwick er byggð á skrifum annarra fræðimanna um gjörn- inga og gjörningshátt, svo sem talathafnakenningu J. L. Austins21 og skrif- 18 Hjálmar Sveinsson, Nýr penni í nýju lýðveldi, bls 57. 19 Sedgwick birti upprunalega tvær greinar um formála James, „Queer Perform- ativity: Henry James’s The Art of the Novel“, GLQ 1/1993, bls. 1–16; og „Inside Henry James: Toward a Lexicon for The Art of the Novel“, Negotiating Lesbian and Gay Subjects, ritstj. Monica Dorenkamp og Richard Henke, New York: Routledge, 1995. Seinna sameinaði hún þær og gaf út sem „Shame and Performativity: Henry James’s New York Edition Prefaces“, Henry James’s New York Edition: The Const­ ruction of Authorship, ritstj. David McWhirter, Stanford: Stanford University Press, 1995, bls. 206–239. Síðastnefndi textinn var enn fremur endurunninn og gefinn út sem fyrsti kaflinn í bók Sedgwick, Touching Feeling: Affect, Pedagogy, Performativity, Durham og London: Duke University Press, 2003, og til hans er vísað hér. 20 Eve Kosofsky Sedgwick, Touching Feeling, bls. 61. 21 Samkvæmt talathafnakenningunni (e. speech act theory) eru segðir ekki bara tjáning með orðum með fyrirframgefna merkingu heldur gjörðir eða athafnir sem skapa merkingu. Gott dæmi er talathöfnin „já“ í giftingarathöfn, sem er ekki bara einföld tjáning á samþykki heldur gengur viðkomandi í hjónaband með því að segja já – segðin er merkingarbær gjörningur í sjálfri sér. Austin þróaði kenningu sína til að byrja með í kringum ákveðnar tegundir segða en síðar skipti hann um skoðun og hélt því fram að gjörningsháttur væri hluti af öllum talathöfnum, þ.e. að allar segðir væru að einhverju leyti gjörningar. Sjá J. L. Austin, How to Do Things with Words, Ásta KRistín BEnEdiKtsdóttiR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.