Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 97

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 97
96 Úranía er í raun lykillinn að hinsegin kynverund Bóasar. Í fyrsta lagi vísar sjálfur titillinn ekki aðeins til grísku gyðjunnar Úraníu, músu stjörnu- fræðinnar, sem kemur mjög við sögu í bókinni, heldur einnig til orðanna Urning/Uringin (þ.) og uranian (e.) sem voru notuð um einstaklinga sem hneigðust til sama kyns, til dæmis í skrifum þýska mannréttindafrömuðar- ins Karls Heinrichs Ulrichs sem komu út á tímabilinu 1864–1879. Ulrichs notar þar orðið Urning um karlmann sem fæðist með afgerandi kvenlega innri eiginleika og hneigist kynferðislega til karla og Uringin er sömuleiðis „karlmannleg“ kona sem hneigist til kvenna. Enn fremur kallaði Ulrichs gagnkynhneigðan karlmann Dioning.40 Orðin Urning og Dioning dró hann af þeim tveimur ólíku sögum sem til eru um fæðingu ástargyðjunnar Afródítu og teknar eru sem táknræn dæmi um ólíkar tegundir Erosar í ræðu Pásaníasar í Samdrykkjunni eftir Platon. Annars vegar er um að ræða „alþýðlegan Eros“ eða hvöt karls sem beinist bæði til drengja og kvenna en Pásanías tengir hann við söguna þar sem hin „díóníska“ Afródíta er dóttir Seifs og gyðjunnar Díónu. Hins vegar er „himneskur Eros“, eða sveinaást, hvöt sem beinist að hinu karllega og kennd er við söguna um hina „úranísku“ Afródítu sem er eingetin dóttir himnaguðsins Úranusar – afsprengi ástar þar sem engin kona kemur við sögu.41 Hugtökin uranian og uranian love skutu einnig rótum í enskri tungu og birtust meðal annars í riti Edwards Carpenters, The Intermediate Sex (1908). Enn fremur festust hugtökin „úranísku skáldin“ og „úranísk ljóðlist“ við hóp róttækra vestur- evrópskra skálda og verk þeirra á síðari hluta 19. aldar og fram til 1930 en einkennandi í þeim verkum var aðdáun á sögu og menningu Forn-Grikkja og tilfinningaþrungnum samböndum ungra drengja og fullorðinna karla.42 Orðið Úranía er þannig í þessu samhengi ótvíræð skírskotun til karlaásta. Í öðru lagi stokkar skáldsagan Úranía upp viðteknar hugmyndir um kyn og kynverund en þau samfélög sem persónurnar kynnast á öðrum hnöttum eru til dæmis frábrugðin Jarðlífinu að því leyti að sálir og lík- 40 Rit Ulrichs komu út í heildarútgáfu sem Forschungen über das Rätsel der mannmänn­ lichen Liebe, Leipzig: verlag von Max Spohr, 1898. Sjá einnig enska þýðingu, The Riddle of ,Man­Manly‘ Love: The Pioneering Work on Male Homosexuality, 2 bindi, þýð. Michael A. Lombardi-Nash, New York: Promotheus Books, 1994. Stutt yfirlit um hugmyndir Ulrichs má enn fremur sjá í Nikki Sullivan, A Critical Introduction to Queer Theory, Edinborg: Edinburgh University Press, 2003, bls. 4–5. 41 Platon, Samdrykkjan, 2. útg., Lærdómsrit Bókmenntafélagsins, þýð. Eyjólfur Kjalar Emilsson, Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag, 1999, bls. 60–63. 42 Sjá t.d. Timothy d’Arch Smith, Love in Earnest: Some Notes on the Lices and Writings of English ,Uranian‘ Poets from 1880–1930, Routledge og Kegan Paul PLC, 1970. Ásta KRistín BEnEdiKtsdóttiR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.