Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2017, Blaðsíða 184

183
ig hún dulbjó lesbísk sambönd í skáldsögum á borð við Quest (1922) og
Labyrinth,8 en eins og aðrir metnaðarfullir höfundar sinnar kynslóðar valdi
hún meðvitað að dyljast.
Í kjölfar útgáfu The Well of Loneliness eftir Hall, sem var undir miklum
áhrifum frá kynfræðingunum, fylgdi nokkur fjöldi bóka eftir konur þar
sem lesbísk tilvera var augljóslega miðlæg. Líkt og The Well of Loneliness
voru mörg þessara verka undir áhrifum frá þýskum og enskum nítjándu-
aldar kynfræðingum sem litu á samkynhneigð kvenna sem arfgengt frávik
og á lesbíuna sem karl fastan í líkama konu. Aðrir kvenhöfundar sem gáfu
út bækur á eftir Hall voru eingöngu undir áhrifum frá henni að því leyti að
þær töldu hana hafa rofið þögnina um málefnið og veitt þeim frelsi til að
tjá sig sem lesbíur. Helstu áhrifavaldar þeirra voru hins vegar ekki Hall eða
ensku og þýsku kynfræðingarnir sem mótuðu hugmyndir hennar, heldur
franskir karlhöfundar estetismans og dekadensins á nítjándu öldinni, en
þeir höfðu það að markmiði að „ganga fram af borgarastéttinni“ (f. épater
les bourgeois) með hneykslanlegustu myndinni sem þeir gátu upphugsað,
mynd af tveimur konum í kynferðislegum athöfnum. Í framsetningu þess-
ara höfunda, sem og kvenkyns eftirherma þeirra á fyrri hluta og um mið-
bik tuttugustu aldar, er lesbían undantekningarlaust framandi og ill vera.
Þessar tvær ímyndir – lesbían sem læknisfræðilegt frávik og lesbían
sem mannætublóm – voru ráðandi í opinskáum lesbískum bókmenntum,
sérstaklega skáldverkum, fram á áttunda áratuginn. Á þeim tímapunkti
hafði lesbísk-femíníska hreyfingin í Bandaríkjunum skorið upp herör gegn
lýsingum á lesbískri vansköpun og illsku. Hreyfingin krafðist jákvæðari
mynda af lesbíum, fyrirmynda í bókmenntum sem lifandi lesbíur gætu
verið stoltar af. Með það að markmiði hófu lesbískir femínistar bókaútgáfu
á eigin vegum og gáfu þar út skáldverk um hugrakkar, fagrar og heilsteypt-
ar valkyrjur. Þessar bókmenntir voru meðvitað í andstöðu við hinar þýsku,
ensku og frönsku ímyndir fyrri tíma og skilgreindu samkynhneigð sem
heilbrigðasta valkostinn, andlega og líkamlega, sem konum stæði til boða.
verk af þessum toga standa þó oft ekki undir væntingum. Í elstu lesb-
ísku skáldsögunum, eins og The Well of Loneliness, og síðari eftirmyndum
þeirra er oft öfug fylgni milli getu höfundar til að fjalla á margslunginn og
listrænan hátt um efni sitt og þess hve nákvæm umfjöllun hennar um hið
lesbíska þema er. Kannski höfðu kynfræðingarnir og siðapostularnir gert
8 Helen Hull, Labyrinth, New York: Macmillan, 1923; og Quest, New York: Feminist,
1990.
HvAð ERU LESBÍSKAR BÓKMENNTIR?