Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Blaðsíða 32

32 TMM 2014 · 2
Guðmundur Andri Thorsson
Sérðu það sem ég sé?
– Rithöfundurinn Guðmundur Páll
Upphafsorðin í fyrsta stórvirki Guðmundar Páls, Fuglar í náttúru Íslands,
sem út kom árið 1987, hljóða svo:
Fuglar í nátttúru Íslands er heimildarit um fugla sem ætlað er almenningi á öllum
aldri. Þegar þetta verk var hafið var sú stefna mörkuð að reyna að gera ritið aðgengi-
legt og tengja efniviðinn við hugmyndaheim íslenskrar alþýðu gegnum aldirnar.
Hér er tvinnað saman fuglafræði, þróunarfræði, þjóðfræði og skáldskap. Með því
móti er leitast við að gera bókina bæði fræðandi og skemmtilega, en hvernig til hefur
tekist verður lesandinn að dæma um.
við lifum á öld tækniframfara og borgarmenningar. Tækniþróunin hefur farið
langt fram úr þroska mannsandans og yfir jörðinni grúfir vá mengunar og kjarnorku-
sprengja. Hraði og spenna eru orðin að lífstíl margra og margt sem glepur hugann og
rænir fólk sjálfu sér. Sú gamla speki að þekkja sjálfan sig og umhverfi sitt er hins vegar
mörgum framandi.
Það er ekki síst af þessum ástæðum sem þessi bók er skrifuð. Kveikjan að henni
er kærleikur til náttúru landsins, þjóðar og menningar og henni er ætlað að vera
hvatning til þín, lesandi góður, að leita á vit náttúrunnar og kynnast friðsæld hennar
og fjölbreytni.
Þessi orð geta í rauninni verið eins konar yfirskrift alls bókaflokksins. Þau
lýsa höfundinum, metnaði hans og ástríðu. Eftir þessi leiðarljósi starfaði
hann alla tíð.
*
Sumir höfundar skrifa vegna þess að þá langar að segja heiminum frá sér og
hugsunum sínum og reynslu. Aðrir höfundar skrifa vegna þess að það liggur
vel fyrir þeim og þeir hafa ánægju af því að setja saman orð og setningar
þó að kannski liggi þeim ekki ýkja margt á hjarta. Sumir höfundar skrifa
vegna þess að þeir vilja hafa áhrif á fólk og sumir skrifa vegna þess að þeir
kunna ekkert annað. Í flestum rithöfundum er allt þetta í einhverjum hlut-
föllum. Guðmundur Páll Ólafsson skrifaði hins vegar til þess að bjarga
Jörðinni. Hann brann af löngun til þess að bjarga náttúruverðmætum frá
eyðingaröflum vanþekkingar, græðgi og skammsýni. Hann skynjaði sterkt