Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Blaðsíða 113

Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Blaðsíða 113
R i c h a r d Wa g n e r o g g y ð i n g a r TMM 2014 · 2 113 þeim heimildum sem hann notaði, og var raunar alls ekki ókunnugur tónlist frá eldri tímaskeiðum en barokktímanum – hafði til dæmis séð um útgáfu á Stabat mater eftir Palestrina – þótt hann hafi kannski ekki sökkt sér jafn- djúpt í að kanna forna tónlist og höfuðandstæðingur hans í tónskáldastétt, Johannes Brahms. En hann gat varla búizt við að áheyrendur á hans tíma þekktu vel til miklu eldri tónlistar en tónlistar Bachs, og auðvitað gat hann ekki farið að setja brandara inn í óperuna sem enginn gat skilið nema Brahms, svo að hann valdi að setja barokk-blæ á þessa söngva. Hrynjandin 2 4/ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ œ œ œ œ œ œ í lögunum minnir á barokk-tímann (sjá til dæmis Gavotte II í hljómsveitarsvítu nr. 3 í D-dúr eftir Bach), og er ekki einhvernveginn eins og þau séu sprottin af sama meiði og þessir tveir lagstúfar úr Bændakantötu Bachs? Mer hehn en neu e- Ob er- keet- an un sern- Kam mer- herrn.- C & # # # œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ™ Wir gehn nun wo der Tu del- sack, der Tu del- Tu- del- Tu- del- tu- del- Tu- del- Tu- del- sack- in un srer- Schen ke- brummt. c & b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ J œ J œ J œ J œ J œ J œ j œ J œ j œ j œ j œ j œ œ œ œ œ œ œ ™ œ j ˙ ™ En það er að fleiru að hyggja. Afar áberandi í kvöldlokkunni eru tónarnir á orðunum „scheinen“ og „einen“. Tökum eftir að þeir eru líka upphafstónar þess leiðarfrymis í óperunni sem hefur verið kallað Liebeswerben-Motiv, sem í beinni og klunnalegri þýðingu yrði „ástarbiðlunarfrymi“: Liebeswerben-Motiv c ?# U ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ œ œ œ œ J ‰ œ œ œ œ œ œ# œ œ œ œ# œ# œ œ œ# œ œ# œ œ œ œ œ# j ‰ Œ Ó Tökum líka eftir að þessir tónar mynda uppistöðuna í söngflúrinu skringilega sem við heyrum seinna í laginu, röð af fallandi ferundum sem þokast niður um tvíund í hverju þrepi. Slíkar ferundaraðir koma oft fyrir í stefjum Wagners; Liebeswerben-stefið hefst á tveimur slíkum ferundum. Annað þekkt dæmi er stef úr lokaatriði óperunnar Siegfried, þar sem Brynhildur og Sigurður Fáfnisbani syngja eldheitan ástaróð hvort til annars; þetta stef hefur verið kallað Liebesbund-Motiv, eða ástarsambandsfrymi, og Wagner notaði það aftur í Siegfried Idyll, sem var hugsað sem ástaróður til konunnar hans, Cosimu. Það hefst á þremum fallandi ferundum: 4 4& Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ Mörg fleiri dæmi mætti telja. Öll eða að minnsta kosti allflest þau stef og stefjafrymi Wagners sem byggjast með þessum hætti á röð af fallandi ferundum virðast tengjast ástinni með einhverjum hætti. Er þá ekki komin ósköp blátt áfram en eðlileg skýring á kvöldlokku Beckmessers? Hann er einfaldlega ástfanginn, og kvöldlokkan er ekkert annað en eldheitur ástar- söngur, bara dálítið klaufalegur og ósköp gamaldags.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.