Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Blaðsíða 141

Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Blaðsíða 141
D ó m a r u m b æ k u r TMM 2014 · 2 141 hennar eigin lögmálum þar sem þættir eins og tími og rúm eru ekki heilagri en hvað annað. Eitt það skemmtilegasta við bókina er tilraunin til að brjótast út úr hefðbundnu skáldsöguformi, formi sem er þrátt fyrir allt mjög íhaldssamt. Hér er aldrei fast land undir fótum – tími og rúm, skáldskapur og veruleiki blandast saman og Dísa virðist leyfa sér að fylgja þönkum sínum hvert sem þeir leiða hana. Enda gengur hún yfir til kisa og heilsar upp á hann þar sem hann stend- ur á bryggjusporðinum: Og nú má ég til með að ganga til þín þar sem þú stendur því ég verð auðvitað að heilsa upp á þig í öllum töfrum: – Bless- aður, lastu ekki fyrsta kafla bókarinnar sem ég sendi þér? segi ég. – Jú, nú skil ég hann, þú ert þá hún Dísa Gríms? segir þú. – við erum stödd í öðrum kafla núna. Ég er rétt að ljúka við hann og akkúrat núna gerist það að við hittumst hérna í einhverjum dularfullum töfrum, það er ofboðslega gaman. Ég veit bara ekki hvernig þetta endar allt saman, segi ég. (bls. 50) Hinn eiginlegi viðtakandi bréfsins er sem sagt kisi og bréfið skrifað sem loka- tilraun til að lokka hann til baka – Gríms vill fá hann um aldur og ævi en Dísa í eina nótt. Kisi fær ekki sérlega góða útreið í sögunni – hann er hlægi- legur og hættulegur í senn. Hann hefur óhugnanlegt vald yfir Gríms en er engu að síður dreginn sundur og saman í háði. Það er erfitt að skella ekki upp úr yfir kunnuglegum lýsingum á því hvernig hann birtist þjóðinni í fjölmiðl- um: … Kisi á tali við Birgi Andrésson mynd- listarmann fyrir framan gamla Naustið. Kisi og rithöfundarnir Einar Már Guð- mundsson og Einar Kárason taka lagið á góðri stundu á Kaffibarnum. Kisi og viðar Eggertsson skála fyrir Borgarleik- húsinu. Kisi og Gyrðir Elíasson ræða saman á Lækjartorgi. Kisi og vinkona hans fagna Jóhönnu Sigurðardóttur, nýkjörnum formanni Samfylkingar- innar … (bls. 20) En mögulega kemur Gríms enn verr út úr frásögninni en kisi. Ef hann er hold- gerving klisjunnar um egóistann og menntasnobbið þá er fellur Gríms í allar hugsanlegar gildrur undirgefnu kon- unnar sem auðmýkir sig endalaust í von um ást og viðurkenningu. Það er dásamlega óþægilegt fyrir lesandann að upplifa niðurlægingu Gríms sem er svo hættulega auðvelt að tengja beint við skáldkonuna vigdísi Gríms og eftir mis- lukkaða tilraun Gríms til að drepa kisa er erfitt að stilla sig um að garfa í minn- inu og reyna að rifja upp hvort skáld- konan hafi einhvern tíma komist í frétt- ir fyrir líkamsárás. Þetta er bæði til marks um sannfæringarmátt bókarinn- ar sem og eðlislæga hvöt Íslendingsins til að heimfæra allan skáldskap uppá raunveruleikann og finna hverri einustu hræðu í bókmenntum samastað í Þjóð- skrá. En einnig spilar hér inn í hvernig bókin dansar sífellt á mörkum skáld- skapar og veruleika – á síðunum birtast raunverulegar persónur innan um þær skálduðu og skilin á milli þeirra oft óljós. Á einhvern þversagnakenndan hátt ýtir þetta stílbragð undir trúverð- ugleika bókarinnar. Sú tilfinning verður ráðandi að skáldskapurinn standi raun- veruleikanum ekki að baki hvað varðar heiðarleika, heldur bæti jafnvel við ein- hverjum annars konar sannleika. Þegar líður á söguna verður óhætt að draga þá ályktun að kisi sé ekki raun- verulegur elskhugi af holdi og blóði heldur einmitt annars konar sannleikur. Hann er táknmynd fyrir eitthvað óáreiðanlegt en langþráð í lífi Dísu og Gríms – ástina, velþóknun samfélagsins
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.