Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Blaðsíða 66

Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Blaðsíða 66
J ó n Yn g v i J ó h a n n s s o n 66 TMM 2014 · 2 Halldór Armand Ásgeirsson sendi frá sér sína fyrstu bók, Vince Vaughn í skýjunum en hún inniheldur tvær stuttar sögur sem eiga það sameiginlegt að lýsa samtímanum og lífi ungs fólks í honum út frá óvæntum smáatvikum sem koma af stað sérkennilegri atburðarás. Titilsagan er sérstaklega vel heppnuð. Þar segir af ungri stúlku sem fyrir algera tilviljun öðlast fimmtán mínútna frægð á netinu og í alþjóðlegum fjölmiðlum, en það sem gæti orðið að stóratburði sem breytir lífi hennar verður aðeins skammvinnt ævintýri sem skilur lítið eftir nema skondna minningu. Karlmenn fyrri alda Guðmundur Andri Thorsson hefur allt frá fyrstu skáldsögu sinni, Minni kátu angist, velt fyrir sér karlmennsku og körlum í margvíslegu ljósi – það er raunar ekki mikið um konur í stórum hlutverkum í sögum hans. Karl- arnir í skáldsögum Guðmundar Andra eru oftar en ekki krepptir á einhvern hátt, Egill í Minni kátu angist og Hrafn í Íslenska draumnum eru skýrustu dæmin. Þá skortir það sem löngum hefur verið talið einkenna hefðbundna eða ríkjandi karlmennsku; drift, ákveðni og karakter. Þeir eru passífir, ekki aktífir, vinna í hljóði að sínu en nema ekki ný lönd.7 Í nýjustu skáldsögu sinni, Sæmd, málar Guðmundur Andri fyrir lesendur eins konar portrett af tveimur þekktum mönnum úr íslenskri menningar- sögu: skáldinu og fjölfræðingnum Benedikt Gröndal og fræðimanninum og kennaranum Birni M. Ólsen. Það er ekki laust við að lesandi finni einhvern skyldleika með Benedikt og ýmsum öðrum körlum í sögum Guðmundar Andra. Gröndal er ístöðulítill og drykkfelldur, hann á erfitt með að halda sig að verki og margt hefur farið í handaskolum hjá honum en hann er líka tilfinninganæmur og skilningsríkur á bresti í fari annarra. Ólsen er af öðru tagi, siðavandur og ósveigjanlegur, kallaður Harðstjórinn af skólasveinum Lærða skólans þar sem þeir Gröndal kenna báðir. Það er auðvelt að sjá hann sem skúrkinn í sögunni en samt er það svo að þegar frá líður verður hann ekki síður eftirminnilegur en Gröndal og samúð lesanda með honum vex. Björn er, þrátt fyrir allt, klofnari einstaklingur en Gröndal. Hann er umsjónarmaður skólans og við piltana er hann harður og reglufastur svo stappar nærri öfgum. Lesandinn fær á tilfinninguna að hann sé ekki starfi sínu vaxinn, samt fórnar hann eigin frama til þess að geta sinnt því. Í einka- lífinu á hann sér aðra hlið og mýkri, ekki síst þá sem snýr að ungum fóstur- syni hans, Sigga litla, og föður hans og hjartans vini Björns, Sigurði slembi. Í samdrykkjum þeirra og vináttu birtist skýrt að Sæmd er saga um karla í karlaheimi, samheldni þeirra og samtryggingu en líka veikleika þeirra og varnarleysi. Hún er áhugaverð stúdía á því sem kynjafræðingar kalla hómósósíalítet, andlega samkynhneigð karla, ekki síst í efri lögum sam- félagsins.8 Sagan lýsir körlum og drengjum sem lifa í sínum eigin heimi sem er því sem næst kvenmannslaus, þeir eiga forréttindin vís, eru valdastétt í
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.