Læknaneminn - 01.04.1994, Side 79

SJUKRATILFELLI
Drengur með óráð, hita, útbrot og uppköst
Björn Hjálmarsson1
Haraldur Briem2
KYNNING
HÉR VERÐUR RAKIN sjúkrasaga drengs með
svæsinn, lífshættulegan smitsjúkdóm sem allirlæknar
verða að gjörþekkja og kunna að bregðast við. Björn
Hjálmarsson deildarlæknir rekur söguna og fær álit
Haraldar Briem smitsjúkdómalæknis þegar þurfa
þykir(breiðletrað).
SJÚKRATILFELLI
Sjúkrasaga
Aður hraustur 18 ára drengur var færður á sjúkrahús
vegna bráðra veikinda. Fjórum dögum áður var honum
hrint og hnakki skall á vélarhlíf bifreiðar, en missti
ekki meðvitund ogjafnaði sig fljótt. Tveimur dögum
fyrir innlögn varð hann slappur og á næsta sólarhring
kom hiti auk versnandi höfuðverks. I kjölfarið komu
uppköst og kvartanir um andþyngsli. Sjúklingur var
sóttur af neyðarbíl um miðnættið og var hann þá
órólegurogmeðóráði. Hann ruglaðiogekkertsamband
náðist við hann. Hann barðist um á hæl og hnakka og
þótti klárlega hnakkastífur. Lífsmörk hans voru þó
stöðug. Súrefnismettunarmælir (pulse oxymeter)
sýndi 99% mettun og hjartarafrit sinus takt 100 slög
á minútu. Strax var settur upp 1 lítri af saltvatnslausn
með glúkósu sem rann inn um bláæðalegg á næstu 2
klst.
‘Höfundur starfar sem deildarlœknir á
Borgarspítalanum.
2Höfundur er sérfræðingur í lyflækningum og
smitsjúkdómum og starfar við lyflækningadeild
Borgarspítala.
Heilsufarssaga
Fyrir 6 árum var skorinn úr honum bólginn,
sprunginn botnlangi. Hann fékk hettusótt en móðir
minntist ekki annarra barnasjúkdóma. Sjúklingur
hafði lokið grunnskólaprófi og var atvinnulaus. Bæði
systkini hraust. Enginn var bráðveikur í umhverfí
sjúklingins nema einn vinur, talinn vera með flensu.
Skoúun
Við komu á sjúkrahús var hann mjög órólegur og
svaraði engu. Hann brást við sársaukaáreiti og var
áfram hnakkastífur; reigði höfuð aftur og dróg undir
sig ganglimi. Við grófa taugaskoðun fundust ekki
staðbundin brottfallseinkenni. Yfír bringubeini voru
fölrauðar, upphleyptar skel lur (maculo-papuler útbrot)
með hvítum kjama. Ein slík fannst á enni. Engar
punktblæðingar fundust nema e.t.v. ein í slímhimnu
hægra auga. Hiti var38,4°C, púls 85 slögámínútuog
blóðþrýstingur 138/84mmHg. Hjarta- og
lungnahlustun metin eðlileg og kviðskoðun ómarkverð.
Rannsóknir
Við mænustungu kom út mjög gruggugur
mænuvökvi. Rannsóknarniðurstöður eru í töflu 1.
Útkomur úr blóðrannsóknum eru í töflu 2.
Röntgenmynd af lungum reyndist án sjúklegra
breytinga og EKG var dæmt eðlilegt. Blóðsýni úr
slagæð benti til óverulegrar oföndunar
(hyperventilation) og var súrefnisþrýstingur vægt
hækkaður. Iþvagskoðun vareggjahvíta0,3 g/1, glúkósa
16,2 mmól/1, eðlisþyngd 1025 g/1 ogpH 5,5. í smásjá
sáust bakteríur ++, hýalínstrokkar ++ og vottur af
þvagfæraþekju í þvaginu.
LÆKNANEMINN 1 1994 47. árg.
69