Læknaneminn - 01.04.1994, Side 101

Stór VSD
Eins og fram kom í inngangi er oft um að ræða
smábörn á aldrinum 4-8 vikna sem fá einkenni
hjartabilunar með mæði og vanþrifum sem oftast eru
mest áberandi einkennin.
Mæði og hraður hjartsláttur eru bein afleiðing
yfírblóðrásartil lungna.
Lélegþyngdaraukning stafarbæði afþví að börnin
geta ekki tekið inn nægilegt magn hitaeininga vegna
mæði og einnig er hitaeiningaþörf þeirra verulega
aukin vegna hyperdynamískrar blóðrásar.
Ælur eru einnig oft mjög áberandi vegna
1 ifrarstækkunar sem aftur kemur vegna þess að börnin
fá hækkaðan bláæðaþrýsting vegna hækkaðs
fyllingarþrýstings í hægri slegli.
Öndunarfærasýkingar eru einnig verulegt
vandamál hjá hjartabiluðum smábörnum. Fá þau
slikar sýkingar oftar og eru lengur að ná sér en
heilbrigðbörn.
GREINING
Aður er getið um klínisk einkenni sem oft virðast
ekki gefa tilefni til að ætla að alvarlegur
hjartasjúkdómur sé á ferðinni. Hjartahlustun er nokkuð
breytileg eftir því hvort um stóran eða lítinn VSD er
að ræða. Litlir VSD hafa oft stutt snemmslagbils
óhljóð sem oft nær rétt yfir mitt slagbil þar sem gatið
er oft það lítið að það lokast er slegillinn dregst saman
(mynd 4). Stór VSD með lítinn þrýstingsmun milli
vinstri og hægri lætur þar af leiðandi lágt þótt
sjúklingurinn sé í verulegri hjartabilun. Stór VSD
S, A i miii S2 S, A 2 P2 |||l„ | ||
Si b m ll'1' 1 1 1 s2 s, Aj P2
fW IBl ■— 1
Mynd4. Hlustunvið VSD. S1 =jyrstihjartatónn, S2
= annar hjartatónn, A2 = lokun aortu loku, P2 =
lokun lungnaslagœðarloku. A, lítill VSD. B, Stór
VSD, óhljóð sem nœryjir allt slagbil (pansystólískt)
ogmiðlagbils rennslishljóð.
Mynd 5. OmmyndafVSD, PA = lungnaslagæð, RV
= hœgri slegill, LV = vinstri slegill. Örin bendir á
VSD sem liggur rétt undir lungnaslagæðarloku.
þar sem þrýstingsfall er á milli vinstri og hægri
slegils er með hátt slagbils óhljóð (mynd 4). Einnig
heyrist stundum miðlagbils rennslishljóð.
Rannsóknir staðfesta greininguna, EKG sýnir
oftast bæði hægri og vinstri sleglaþykknun auk
hraðatakts. Röntgenmynd lungna sýnir stækkað hjarta
og aukið lungnablóðflæði þótt sjaldan sjáist
lungnabjúgur. Ómskoðun af hjarta er fljótleg og
örugg greiningaraðferð. Kostir slíkrar rannsóknar
umfram hjartaþræðingu þegar um fárveik smábörn er
að fást eru augljósir. Þannig fæst líffærafræðileg
staðsetning (mynd 5), hversu stórt opið er, hvert
þrýstingsfallið er á milli slegla og einnig er unnt að
mæla útfall hjartans í ósæð og lungnaslagæð og
reikna út Qp/Qs hlutfallið. Þannig erjafnvel unnt að
hlífa bömunum við hjartaþræðingu fyrir aðgerðina.
MEÐFERÐ
Aður hefur verið nefnt hvemig tekist er á við 1 ítinn
VSD. Barn með stóran VSD þarfmarkvissameðferð
þar sem tekist er á við vanþrif auk hjartabilunarinnar.
Byrjað er að gefa lyf og súrefni ef á þarf að halda.
Barninu er gefið Digoxin sem hefur bein pósitíf
LÆKNANEMINN I 1994 47. árg.
91