Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 24
22
Halldór Hermannsson
Skírnir
gátuna. Ég hygg einmitt, að hún geti gefið bendingu um
þriðja goðorðið í þinginu, en um það hefir verið óvissa.
Áður en ég las bók Nordals hafði ég gert mér hugmynd
um þetta goðorð, og fann nú, að undir hana runnu stoðir
frá greinargerð hans.
Um tvö fornu goðorðin í Rangárþingi er enginn efi,
sem sé Dalverjagoðorð og Hofverjagoðorð. Það er talið,
að með þau hafi farið í fyrstu Jörundur Hrafnsson og
Hrafn Hængsson, því að feður þeirra hafi verið látnir,
þegar Alþingi var sett á stofn. Margir hafa álitið, að
þriðja goðorðið muni hafa verið í ætt Sighvats rauða, og
er sú skoðun aðallega byggð á upptalningu göfugustu
landnámsmanna og höfðingja um 930, sem finna má í
Landnámu. Hve gömul sú upptalning er, er ekki hægt að
segja, en það gæti verið efasamt, hvort hún hafi verið í
fyrstu gerð bókarinnar; ef til vill er hún komin frá Styrmi.
Konráð Maurer og nú síðast Barði Guðmundsson hafa
talið sennilegt, að þetta sé einmitt goðorðið, sem Höskuld-
ur Hvítanesgoði, er var þriðji eða fjórði maður frá Sig-
hvati, hafi farið með, enda þótt Njála segi, að goðorðið
hafi verið stofnað handa Höskuldi við setningu Fimmtar-
dóms. En frásögn hennar um það hefir ekki verið talin
sem ábyggilegust. Maurer getur þess til, að Mörður gígja,
sem samkvæmt Njálu var sonur Sighvats, en samkvæmt
Landnámu sonur Sigmundar Sighvatssonar, hafi haft goð-
orðið, en þar sem hann líklega átti engan son, hafi það
komizt yfir á aðrar hendur, og Höskuldur að lokum feng-
ið það; hvað orðið hafi um það eftir dauða hans, sé óvíst.
Barði Guðmundsson, hins vegar, hyggur, að Brennu-Flosi
hafi eignazt það að Höskuldi dauðum. Reyndar hafi þá
upphaflega goðorðið verið orðið tvískipt, Flosi hafi ein-
ungis fengið part Höskulds, en hinn hafi gengið að erfð-
um meðal niðja Sighvats. Skal vikið að þessu síðar.
Það má telja alveg víst, að aldrei hafi verið til goðorð,
sem kallað var Hvítanesgoðorð. Goðorð Höskulds er ekki
nefnt svo í Njálu, en nútíðarmenn hafa gefið goðorði hans
þetta nafn og dregið það af auknefni hans. I fornritunum