Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 133

Skírnir
Frá Austurlöndum
131
álfunöfnum, svo sem frjálslyndir, þjóðernissinnar, jafn-
aðarmenn og kommúnistar. Þetta er þó allt hégómi einn,
því að lífsskoðanir og sálarlíf Kínverja er svo frábrugðið
því, sem hvítir menn kannast við, að það er alveg þýðing-
arlaust að ætla að færa evrópsk stjórnmálanöfn á Kína.
Svo virðist þó sem Chang Kai Sheck og stjórn hans mundi
auðnast að sameina ríkið, sem var orðið tvístrað, og koma
á friði, en þá komu Japanar til sögunnar.
Nú eru liðin sex ár frá því Japanar réðust á Kína. Um
orsakir þeirrar árásar mætti margt segja, en helzta atriðið
í því efni var þó, að Japanar vildu ná sem mestum áhrif-
um yfir auðlindum Kína og hafa ríkið sem veikast. Til
þess að ná því takmarki, beittu þeir fyrir sig óánægðum
Kínverjum, en nú eins og vant er í sögu Kínverja var nóg
til af mönnum, sem voru fúsir til þess að vinna með óvin-
unum gegn stjórn sinni.
Enda þótt Kína sé langelzt af hinum stóru ríkjum heims-
ins, og hafi í mörg hundruð ár verið eins fjölmennt og hin
flest eða öll til samans, þá hefir það þó verið undarlega
áhrifalítið út á við. Til þessa liggja margar orsakir.
Vegna sinnar eldgömlu menningar hafa Kínverjar litið
með fyrirlitningu á aðrar þjóðir og ekkert viljað læra af
þeim. Sérstaklega fyrirlíta þeir hvíta kynflokkinn vegna
ágirndar hans og efnishyggju. Að þessu leyti eru þeir
gagnólíkir Japönum, sem hafa kostað kapps um að læra
sem mest af hinum vestrænu þjóðum, án þess að glata
neinu af hinum þjóðlegu eiginleikum sínum.
Kínverjar eru sparsamir og iðnir ekki síður en Japanar,
en miklu betri og slægari verzlunarmenn. Þeir eru engir
hermenn, sundurlyndir og láta illa að stjórn. Þess vegna
hafa þeir, allt frá dögum Mongóla, orðið að þola hinar
miklu hörmungar vegna ágengni annarra þjóða.
Embættisstéttin í Kína hefir löngum verið næsta léleg,
enda þótt hún hafi haft sérkennilega og að sumu leyti
mikla menntun. Það hefir til dæmis verið venja, að launa
embættismönnum svo illa, að þeir yrðu að stela úr sjálfs
sín hendi eða þiggja mútur. Hefir þetta lei*+ tfl víðtækrar
9*