Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 129
Skírnir
Frá Austurlöndum
127
skylduna, áður en hann fór í stríðið. Hann vildi vera al-
gerlega frjáls. Hann var sýknaður fyrir rétti, en þó fékk
þessi breytni hans misjafna dóma. Samt fékk hann mikið
lof hjá kvenfólkinu, sem þar, eins og svo víða annars stað-
ar, varðveitir hernaðarandann, fremur en karlmennirnir.
Japanar eru yfirleitt iðjusamir, sparsamir og embættis-
stétt þeirra er betri en annars tíðkast í Austurlöndum.
Það hefir jafnan verið meginregla Japana í ófriði, að
verða fyrri til, samanber árásirnar á Port Arthur og
Pearl Harbour. Orð og eiðar virðast hafa lítið gildi í utan-
ríkismálum þeirra og þeir hika sér hvergi við að ganga á
gerða samninga. Það má nærri geta, að þjóð með svona
lífsskoðanir, og þar að auki bæði hraust og fjölmenn,
muni reynast hættulegur andstæðingur í ófriði.
Japanar hafa einnig neyðzt til þess að gerast landvinn-
ingaþjóð, vegna landþrengsla heima fyrir. Flestar þjóðir
hafa einnig bannað innflutning Japana í lönd sín. Þær
hafa einnig reynt til þess að útiloka japanskar iðnaðar-
vörur með háum tollum, en án iðnaðarins getur Japan nú-
tímans ekki þrifizt.
Þegar gufuskipin komu til sögunnar snemma á síðast-
liðinni öld, gerbreyttist allt viðskiptalíf þjóðanna. Heims-
verzlun nútímans hófst. Nú var það ekki lengur hægt fyrir
neina þjóð að loka sig inni. Þetta sáu ýmsir helztu stjórn-
málamenn Japana, en þeir fengu þó ekki vilja sínum fram-
gengt sökum íhaldssemi aðalsins, sem óttaðist að hann
mundi missa völd sín, ef erlend áhrif næðu til landsins.
Nú komu Bandaríkjamenn til skjalanna. Þeir sendu mik-
inn flota til Japans í júlí 1853, og gagnvart fallbyssum
hans reyndust strandvirki Japana gagnslaus. Þeir neydd-
ust til þess að opna hafnir sínar, og á næstu árum gerðu
þeir verzlunarsamninga við ýmsar þjóðir.
Hinn gamli aðall vildi þó ekki láta undan, og í mörg ár
var sífelldur ófriður í landinu. Verður sú saga ekki rakin
hér, en árið 1867 varð Mutsu Hitu keisari. Hann var ung-
ur að aldri og hafði orðið fyrir miklum áhrifum af menn-
ingu Vesturlanda. Um hann skipuðu sér svo hinir ungu