Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 103
Skírnir
Sögulegar samstæður
101
ingarkennd í augum Rússakeisara, að hann vildi í lengstu
lög láta sitja við hótanirnar.
Það voru þó ekki þessar nýju skipanir og hótanir, sem
að síðustu urðu til þess að Kristján Friðrik varð að gef-
ast upp. Það var skortur á utan að komandi hjálp, sem olli
því. Á sama hátt og sendiherrar Dana í Bandaríkjunum
og á Englandi hafa því aðeins getað komið sjálfstætt fram,
óháðir stjórninni í Kaupmannahöfn, sem er undir eftirliti
Þjóðverja, vegna þess, að stjórnir Bandamanna viður-
kenna þá og styðja, gat Kristján Friðrik því aðeins hald-
ið áfram, að hann væri viðurkenndur af stórveldunum.
Sérstaklega reyndi hann að afla sér samúðar Englands,
sem í framkvæmdinni um skeið reyndist nokkuð áhuga-
lítið um það, þótt gengið væri svona á snið við Kielarfrið-
inn. En þegar í harðbakka sló, lagðist England þó á sveif
með hinum stórveldunum.
Sannleikurinn var sá, að Kristján Friðrik var ekki að
flytja mál, sem var til þess fallið að hljóta stoð frá megin-
þorra stjórnmálamanna í Evrópu. Napóleon hafði verið
Hitler sinnar tíðar, og hann var í augum sigurvegaranna
ekki annað en samningsrofi og friðarspillir. Nú átti að
taka til í húsinu, og ekki mátti ganga á samninga. Það
kom sér því ekki vel, að land, sem hafði verið í bandalagi
við Napóleon, eins og Noregur, skyldi fara að rísa upp á
móti friðarsamningi, sem hafði verið gerður nýlega og
stórveldin lagt blessun sína yfir.
Það var engin leið, að Noregur yrði viðurkenndur sjálf-
stætt ríki undir konungsstjórn Kristjáns Friðriks. En
Noregur hafði þó ýms tromp á hendi. Stórveldin voru orð-
in þreytt á ófriði, og þeim var í rauninni umhugað um að
setja þessa leiðindadeilu niður, án þess að þurfa að fara
í ófrið vegna Svíþjóðar. Karl Jóhann óttaðist, að hann
myndi missa af aðstoð þeirra, og hann var ekki heldur
skilningslaus á óskir Norðmanna, vildi gjarnan koma sér
vel við þá og reyndist, þegar fram í sótti, fús til þess að
semja. Það er ekki að orðlengja það, að Kristján Friðrik
lagði ekki niður völd fyrr en honum hafði tekizt að sjá