Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 164
162
Jakob Jónsson
Skírnir
heima á jörðu“ (Ásm. G. bls. 241). Hvort þetta tekst eða
ekki, fer aðallega eftir tvennu, hvernig jarðneskra gæða
er aflað, og hvernig þeim er eytt.
Séra Jón Bjarnason setur þessa hugsun vel fram í sam-
bandi við ævintýri eftir H. C. Andersen.7) Er það um konu,
sem brennir kofann sinn, það eina, sem hún á, til þess að
lokka unga fólkið heim af ísnum, áður en ofviðrið liðar
hann í sundur. Þegar hún deyr síðar meir, heldur hún
ósjálfrátt á hálmstrái í hendinni, því sem hún notaði til
að kveikja í með. Án þess að hugsa út í það, hafði hún, um
leið og hún fórnaði aleigu sinni, eignazt verðmæti, sem
varðveittust til eilífs lífs. í ríki himnanna bar hálmstráið
hjn fegurstu blóm.
Þó að þessi kenning sé boðuð í öllum þeim ræðusöfnum,
sem ég hefi kynnt mér, er hún sett fram með ýmsum hætti.
Eins og vænta má, kemur þetta atriði skýrt fram hjá próf.
Haraldi Níelssyni. Má segja, að hann komi að því aftur
og aftur. Séra Haraldur hafði tekið sér tvenns konar hlut-
verk í íslenzkri kristni. Annars vegar að fá frjálslynda
guðfræði viðurkennda og hins vegar að efla vissu manna
fyrir áframhaldi lífsins með því að skjóta undir hana
raunvísindalegum stoðum. Af því síðara leiddi, að hann í
prédikun sinni hafði stöðugt í huga sjónarmið æðra heims.
Ég vil í þessu sambandi minna á tvær ræður eftir hann.
Önnur heitir „Á leiðinni yfir brúna“, hin „Prédikun
haustsins“.
1 hinni síðari kemst hann þannig að orði: „Vér erum
skapaðir til ódauðlegs lífs, fyrir eilífðina, en ekki fyrir
þessi fáu jarðnesku ár. Þann sannleika þyrfti að brenna
inn í oss með loganda letri, því að vér syndgum svo oft
gegn honum. Vér búum svo um oss hér í heimi sem jarð-
lífið væri allt, og hin mikla alvara eilífðarinnar væri ekki
til — og eigum þó að lifa miljón sinnum miljónir ára, já
um eilífð. Fyrst svo er, ættum vér þá ekki að hugsa um
það framar öllu öðru, hvernig vér fáum búið oss undir
hina miklu eilífð? í þess stað hugsum vér langmest og
langoftast um, hvernig vér fáum komizt áfram þessi 50 til