Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 171

Skírnir
Auður og örbirgð í íslenzkri prédikun
169
þau svo kosta . . . Þess vegna þarf oss engan veginn að
furða á því, þó að margir meðal þeirra, sem í heiminum
hafa náð miklu láni, séu mishendismenn".23)
En nú nægir einstaklingsframtakið ekki ávallt. Til eru
þeir dugnaðarmenn, sem eru fátækir alla sína tíð, hversu
sem þeir reyna að nota tækifærin til að efnast. Þeim sýn-
ist ekki verða neitt ágengt.
Þessu svarar Pétur biskup ákveðið og eindregið. Það er
blátt áfram af því að guð hefir ákveðið, að þeir skuli ekki
fá meira. „Móti hverjum möglar þú? Móti guði; það er
guð, sem þú kvartar undan; það er hans stjórn, sem þú
setur út á“. „Þú mundir hafa orðið ennþá ófarsælli, hefði
þér verið lánað meira; annað hvort hefðir þú þá fengið
áhyggjur og sorgir, sem þú hefðir ekki getað borið, eða þú
hefðir vanbrúkað gjafir guðs, eða fallið til drambsemi og
ótrúmennsku við hann. — Fulltreystu því, að sú staða, sem
Drottinn hefir sett þig í, er bezt og hentugust fyrir þig“.24)
Fátæktin verður einnig, samkvæmt orðum Péturs bisk-
ups, skoðuð sem hirting; mótlætið er sent manninum til
þess að betra hjarta hans og leiða hann til guðs; honum
ber að hugga sig við vonina um komandi dýrð í öðru lífi,
ef hann með þolinmæði og undirgefni undir Drottins vilja
ber þann kross, sem guð leggur honum á herðar.
Ef ég skil þennan prédikara rétt, hugsar hann sér sam-
band guðs við mennina fyrst og fremst sem samband við
einn og einn einstakling. Enginn annar prédikari gengur
jafnlangt í því að gera velgengni manna í jarðlífinu
nærri því skilyrðislaust að launum fyrir siðferðilega
breytni.23) Minna þessi orð Péturs biskups helzt á rétt-
lætiskenningu Esikíels spámanns. Grundvöllurinn hjá báð-
um er eindregin einstaklingshyggja. Það væri fróðlegt að
vita, hvort svo römm einstaklingshyggja í sambandi við
skiptingu jarðneskra gæða hefir verið algeng meðal ís-
lenzkra kennimanna um miðja síðustu öld. Til þess að
ganga úr skugga um það, þyrfti að rannsaka óprentuð
prédikanasöfn frá þeim tíma, en af því að ég hefi slík