Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 27

Skírnir
Goðorð í Rangárþingi
25
sonar hans. Nafn Marðar gígju í höfðingjatalinu þarf því
alls ekki að vera sönnun fyrir því, að til hafi verið goðorð
niðja Sighvats rauða.
Goðorð hafði engin föst landfræðileg takmörk, en þó
má ætla, að allflestir þingmenn goðans hafi búið á vissu,
nokkurn veginn takmörkuðu svæði; að minnsta kosti má
gera ráð fyrir, að svo hafi verið víða í fyrstu. Þannig er
líklegt, að flestir Eyfellingar og Landeyingar hafi heyrt
til Dalverjagoðorði; enda mætti ráða það af frásögn Land-
námu um ferð þeirra Hjalta Skeggjasonar og Gissurs hvíta
til Alþingis árið 1000, að Landeyingar hafi verið þing-
menn Runólfs goða. Goðinn gat að vísu sótt til sektar
hvern þann mann, er veitti sekum manni hjálp eins og
Hjalta. Þorvaldur í Ási þorði þó að gera það. Að vísu
segir sagan, að hann hafi gert það vegna frændsemi við
Hjalta; en það má líka geta þess til, að hann hafi þorað að
gera það af því, að hann var ekki undir handarjaðri Run-
ólfs. Sennilega hafa flestir þingmenn Hofverja búið um
miðbik þingsins, og goðorð þeirra þannig náð yfir Fljóts-
hlíð, Hvolhrepp, neðri hluta Rangárvalla og ef til vill mik-
inn hluta Holtanna. Margir þeirra manna, er bjuggu á
þessu svæði, voru ættingjar og vinir Ketils hængs eða
höfðu tekið land að hans ráði. Efri hluti Rangárvalla,
Landið og efri hluti Holtanna kynnu því nokkurn veginn
að samsvara þriðja goðorðinu í þinginu. Það er þessi skoð-
un, sem liggur til grundvallar fyrir grein Brynjólfs frá
Minna-Núpi, sem ég nefndi áður, þó að honum takist varla
að færa fullnægjandi rök fyrir henni.7) Hann getur þess
til, að þetta goðorð hafi verið eign afkomenda Ketils ein-
henda og Þorgilsar sonar Þorsteins lúnans. Báðir hafa
þeir þó líklega verið dauðir, þegar Alþingi var sett.
Með tilgátu Nordals um stofnun íslenzka ríkisins í
huga, má leiða allmiklar líkur fyrir tilveru þessa goðorðs.
Nordal telur meðal venzlamanna ættingja Bjarnar bunu
Loft hinn gamla Ormsson í Gaulverjabæ, en hann var
þriðji maður frá Vémundi, bróður Vélaugar, konu Bjarnar
bunu. Þetta er nú nokkuð langt sótt, enda er hér leitað