Skírnir - 01.01.1866, Side 17

England*
FRJETTIK*
17
öllum þorra vegnaS nokkuS, og flestir liafa iengiS gó8a atvinnu,
margir orSiS auSmenn og komizt til virSingar og frama. Öllum
heíir orSiS þaS ijósara, er þeir komu til Vesturheims, hverir ann-
markar eru á kjörum ennar írsku þjóSar, og þeim mundi nú eigi
ógjarnara til en fyrr, aS rekja allt til sömu orsakar, sumsje: sam-
bandsins vi<5 England og meSferSar Jiess á Irlandi. Vjer höfum
áSur í þessu riti minnzt á fundahöld manna á Irlandi, og sumt
er sýnir, aS jþeir liafa meiri hug en föng aS hefja stórræSi og
sýna Bretum í tvo heimana. J>ví má nærri geta, aS eigi myndi
draga úr móS og öruggleik Ira í Bandaríkjunum, hjá Jpeim mönn-
um er ætla sjer fæst óvinnanda og jafnan látast tii einkis fúsari,
en reyna sig móti Englendingum og gjalda jpeim sitt óheillyndi.
írar hafa í mörg ár haft leyndarsamtök í Bandaríkjunum og
gengiS í fjelag er Jeir nefna Feníafjelag, en hjer skyldi eigi til
minna efnt, en leysa írland úr öllu sambandi viS England. NafniS
er dregiS af Fenn — FönisíumaSur — en frá Fönisíu segja írar
komna frumbyggS á ættland sitt. FjelagiS er sagt stofnaS' í
Chicago og í hátt leyndarljelaga í NorSurálfu, þar sem yfirliSarnir
eru kenndir af sem fæstum. Sagt er aS í fjelaginu þar vestra sje
svo margir, aS hundruSum jpúsunda skipti, og aS JaS hafi ljeS
stjórninni 28 jmsundir liSsmanna í uppreistarstríSinu. Nokkrir
af enum nafnkenndari hersforingjum (t. d. Thomas Smith, er fjell
í Richmondarbardaga, og Mattew Murphy) hafa veriS í stjórn fje-
lagsins* 1. I Canada og á Irlandi hafa fjelagsmenn fariS leyndara
meS ráS sín, en ef JaS er satt, aS á enu síSarnefnda landi sje
eigi færri en 200 Júsunda bundin í Feníalag, Já hefir fjelagiS
búiS jþar um sig í langan tíma. í sumar tók fyrst aS bæra á
*) A Irlandi hefir veriS stofnað annað fjelag, er kallast Jijóðarfjelagið
(The Nutional I.eague). Jað fer að engu leynilega, en vill afreka
landinu forræði sinna mála og vildari kjör í öllum greinum. I þcssu
fjelagi cru helztu og inálsmetandi menn landsins, t. d. erkibjsknpinn
i Dfflinni, þingfulllrúar, dómendur og fi. þessh. Jeir vilja, að Irland
hafi þing sjcr, en jfir sjer konung IJreta, að kirkjao sje frjáls, að
eignir „ríkiskirkjunnar” (ensku kirkjunnar) sje lagðar til veraldlegra
þarfa, að bjggingarlögunum sje brejtt írskum landsetum til hags og
Ijeltis, og svo frv.
2