Skírnir - 01.01.1866, Page 134

134
FRJETTIR.
Danunörk
innar, aS koma málefnum íslands í annaS horf. FjármálaráS-
herrann sagSi, aS stjórnin hefSi gert margar tilraunir aS semja
um máliS og koma Jví lykta, en engar hefSi tekizt. Nærri mætti
geta, a<5 stjórninni fjelli þungiega, hvernig fjárhag Islands lakraSi ár
af ári, og aS htín hefSi mikinn hug á a8 koma því máli til betra vegar.
— }>ingsetunni varlokiS 5. febr., en rjett á eptirtók ríkisráSiS til starfa.
J>a8 má segja um Dani, sem fleiri, a8 Jieim mætti ver8a J>a8
til meiri heilla, ef J>eir hefSi meira samheldi og minna af fjelögum.
Ntí hefir veriB stofnaS nýtt fjelag af „stórbændum og smábændum",
og hafa þeir kalla8 jþa8 eptir Jeim degi (10. október), er t>eir
áttu samsætiS, sem fyrr er á minnzt. J>a8 hefir lýst svo áformi
sínn, a8 J»a8 vilji efla þokká og samtök me8 enum minni og
stærri jar8eigendum, ræ8a á málfundum um þau málefni, er á
hverjum tíma Jykja athugaver8 e8a miklu skipta. Enn fremur vill
J>a8 innræta fólkinu, a8 halda fast í danskt ríkisforræSi, e8ur
halda rikinu utan allra tengsla vi8 önnur ríki, hvort heldur mi8a8
er vi8 Svíj)jó8 og Noreg e8a J>ýzkaland. A8 koma Danmörk í
skandínafiskt samband kalla „Októbermenn'“ þa8 sama, sem a8
gjöra hana a8 undirlægju Svíaríkis. J. A. Hansen er annar for-
ma8ur þessa (jelags, en a8alforma8ur „Fimmtajúuí-fjelagsins11, og
í stjórn „Bændavina“. Me8 því móti rær þetta fjelag í móti
„enu danska fólksfjelagi", er vjer gátum í fyrra. Hi8 sí8ar-
nefnda fjelag vill efla svo þjóSerni og þjóSrækni Dana, a8 þeir
um lei8 finni til norræns J>jó8ara8als og leiti samlags vi8 frændur
sína í Svíþjó8 og Noregi. J>eir menn segja: saga NorSurlanda
er i rauninni ein þjó8saga, hókmenntir allra þjóSanna hafa telsi8
líf af norrænum anda, er þær fóru a8 kynna sjer rit íslendinga, og
skáld þeirra hafa ausi8 af sama sagna hrunni fornaldarinnar, þar
me8 eru málin svo skyld, a8 hvorir skilja a8ra og mæla vi8 a8ra
sem sína samlanda. J>essvegna þykir þeim, sem svo mörgum í
SvíþjóS og Noregi, a8 hver þjó8in fái meiri þjó8armó8, er hún
kennir sín sem greinar á þjóSstofni NorSurlanda1. J>etta fjelag
‘) Síðan Dönum brugðust vonir um liðveizlu frá Norðmönnum og Svíum,
hafa þeir menn haft sig miður frammi í Danmörk, cr áður voru mest
áfram um ríkja samband Norðurlanda. I Svíþjóð og Noregi eru stofn-
uð allfjölmcnn Skandínafa-fjelög, en Ploug fórust svo orð á þrettánda