Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1996, Page 119

Andvari - 01.01.1996, Page 119
andvari HALLDÓR LAXNESS OG ÍSLENSKI SKÓLINN 117 prentfrelsi.17 Á meðan málið var þar til meðferðar, vorið 1943, tókst þeim Halldóri að fá leyfi hjá Einari Arnórssyni, þáverandi kennslumálaráðherra (og tengdaföður Halldórs til margra ára), til að gefa út Njáls sögu. Alþingi brást að þessu sinni við með því að samþykkja þingsályktun þar sem mælst var til þess að Bókaútgáfa Menningarsjóðs og Þjóðvinafélagsins sendi frá sér aðra útgáfu af sögunni, „þar sem ekki finnist fingraför þeirra manna, sem allt vilja draga niður í sorpið og jafnvel þyrma ekki okkar dýrmætustu listaverkum eins og Njálu frá þeim örlögum“, eins og segir í þingsályktun- artillögunni.18 Vegna þess mikla moldviðris sem fornritaútgáfa Halldórs vakti er ekki vel Ijóst hvernig hún tengdist starfi íslenska skólans. Það liggur betur við að tengja hana þeirri gagnrýni sem málfar og stafsetning á skáldsögum og þýðingum Halldórs höfðu mátt þola á undanförnum árum,19 sem og póli- tískum og persónulegum deilum Halldórs og Jónasar Jónssonar frá Hriflu (svo virðist sem Jónas hafi staðið að baki lagasetningunni 1941 og þings- ályktunartillögunni um útgáfu á Njáls sögu tveimur árum síðar). Sjálfur hafði Jónas haft uppi stórtæk áform um að Menningarsjóður stæði að út- gáfu á íslendingasögum handa almenningi; tilkynning Víkingsútgáfunnar setti þar strik í reikninginn.20 í þessu flókna samhengi má þó greina nokkra hlekki milli Halldórs og íslenska skólans. Skýrustu vísbendinguna um jákvæð áhrif Sigurðar Nordals á fornritaútgáfu Halldórs er að finna í grein sem sá síðarnefndi skrifaði haustið 1941, í kjöl- far útgáfu sinnar á Laxdœlu. í greininni, sem ber titilinn „Stafsetning enn“, ver Halldór útgáfuna og segir að við undirbúning hennar hafi hann meðal annars haft samráð við „ýmsa helztu menntamenn landsins og gáfumenn og ýmsa beztu málfræðinga vora“. Hann nefnir sérstaklega nöfn tveggja fræðimanna við þetta tækifæri, þeirra Jóns Helgasonar og Sigurðar Nor- dals, og bætir við: „hefur hinn síðari stutt mig að þessu verki með góðum ráðum“.21 í fullu samræmi við þær hugmyndir sem fram komu í ritgerð Sig- urðar um Hrafnkötlu ári áður, gerir Halldór ennfremur lítið úr heimildar- gildi Laxdœlu í formála sínum, en leggur þeim mun meiri áherslu á söguna sem skáldverk: Skáldi Laxdælu eru kunn öll meðul siðmenntaðs skáldskapar. Hornsteinar hans eru sem sagt forn yrkisefni goðkennd djúprætt í kynstofninum. Yfir þau reisir hann síðan verk sitt af raunsærri þekkingu á mannlífi síns tíma, þrettándu aldar, og upphefur þó söguna í hæðir rómantískrar skáldstefnu aldarinnar. Sannfróðlega viðburði og pers- ónur sníður hann auk þess frjálslega í hendi sér og beygir undir lögmál skáldverks síns. Vinnubrögðin eru að því leyti ekki frábrugðin aðferðum beztu sagnaskálda seinni tíma.22 Fróðlegt er að tengja þessa síðustu setningu Halldórs þeim orðum Sigurðar
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.