Andvari - 01.01.1881, Qupperneq 19
Jón Guðmundsson.
15
vikaliðugr og skjótleikinn og liver heilfættr á léttasta
skeiði, þá raun flestum hafa virzt auðsætt, að í þessum
litla og hamlaða líkama byggi áhugamikil, einbeitt
og fjörug sál; og svo var og í raun réttri, því að eljan
og þrek, áhugi og kapp var Jóni Guðmundssyni gefið
flesíum mönnum meira; vitsmuni hafði hann og mjög
góða, skarpan skilning og skýra greind, og þessu samfara
var einurð, staðfesta og einbeittr vilji. Vol var Jón
máli farinn, þótt ekki væri svo áheyrilegar ræður hans,
sem þær voru opt röksamlegar; bar það til þess, að
hann rak í vörðurnar uokkuð svo, þangað til hann varð
mátulega heitr, þá mæltist honum opt manna bezt og
snjallast. Mjög mikill munr er svo sem við er að búast
á því, er hann hefir ritað. Má á ýmsu því er hann
hefir ritað hin síðari árin ráða í þreytu þá og lúa, er
þá var farinn á hann að sækja.
þ>ess var áðr getið að Jón Guðmundsson hafði gengið
að eiga æskuvinkonu sína Hólmfríði jporvaldsdóttur; þau
Hfðu saman alla æfi síðan í ástúðlegasta hjónabandi, og var
heimili þeirra ávallt jafngóðkunnugt fyrir frábæra rausn
og gestrisni, sem fyrir hinn skemmtilegasta heimilisbrag.
Bar ekki sízt á þessu eptir að þau komu alkomin til
Reykjavíkr og Jón fór að eiga við svo marga að skipta.
Var heimili þeirra og ávallt mjög mannmargt, því að
eg þykist með fullum rétti geta talið sem heimilismenn
þeirra hjóna þann mikla fjölda af námsmönnum eldri
og yngri, er á hverjum vetri var á fæði hjá þeim; þau
vildu að þeir allir fyndi, að þeir ekki að eins ætti þar
heimili heldr foreldrahús, svo annt létu þau sér um þá
að öllu leyti og ekki sízt þá er snauðastir voru og
fæsta áttu að; lét Jón það í þessu sem öðru á sannast,
að hann mundi það, að hann sjálfr í æsku sinni hafði
átt að berjast við fátækt (og það þá, er einhver hin
mestu eymdarár gengu yfir, er komið hafa á þessari
öld), og komizt til menningar fyrir drenglyndi og til-