Andvari - 01.01.1881, Blaðsíða 29
ábyrgðar-lög.
25
sýna oss, að þeim hefðiþarfara verið að eiga ábyrgðarlög
fyrir löngu. Eeynsla þeirra og reynsla Prússa mætti
glöggast sanna oss, hver þörf oss er á að semja sem
allra-fyrst ábyrgðarlög.
Stjórnin í Danmörku hefir aldrei enn komið fram
með frumvarp um ábyrgðarlög þar í landi eðr gjört neitt
til að efna það loforð dönsku stjórnar-skrárinnar í § 12,
að »ráðgjafa-ábyrgðin skuli- ákveðin með lögum«. fað
«r því eigi við að búast að þessi sama stjórn láti sér
annara um að upp fylla sams konar heityrði í 3. gr.
stjórnarskrár vorrar.
Árið 1856 dæmdi ríkisréttr Danmerkr -Drsteðs-
ráðaneytið sýknt saka af kærum fólksþingsins, og efar
þó víst enginn maðr, að ráðaneytið hafði gjört sig sekt
í stórvægilegum brotum á stjórnarskránni; en dómendrn-
ir, 8 úr hæstarétti, voru allir lærisveinar og vinir
Drsteðs. Segir Holck heitinn háskólakennari um dóm
þann, að hann hafi verið »fjarstæðr hlutarins eðli og
aoda stjórnarskrárinnar«*. — Monráð byskup, er síðar
var ráðgjafi, var þá fólksþingismaðr, og 3. Desember
1856 bar hann upp í þinginu fruinvarp til laga um
ábyrgð ráðgjafa »að því er til fjáreyðslu kemr fram yfir
það, er fjárlögin heimila.« Eigi hafði stjórnin neinn
sérlegan gáning á frumvarpinu, en reis þó eigi heldr
wjög í móti því; náði það fram að ganga með litlum
þ'eytingum í fólksþinginu, en náði að eins fyrstu umræðu
1 landsþinginu (19. Fobr. 1857), þar eð þingi var slitið
>'étt á eftir. Orsökin til, að Monráð kom fram með það,
var náttúrlega dómrinn i málinugegn Orsteðs-ráðaneytinu,
er þegar er getið. Frumvarpið var eigi tekið upp á
•'æsta þingi og fórst svo fyrir. það er auðsætt á öllum
lotum, enda segja svo allir þeir, er þektu þá bezt til,
að hefði ríkisþingið á þessum árum, meðan all-frjálslynd
) Stntsforf.r. I, 171 bls.