Andvari - 01.01.1881, Blaðsíða 79
sveitamála.
75
óœagalýsíngarnar, er var mjög löng þula, og í annan
stað önnur þula enn lengri, er hét »hagtæríng útsvar-
anna». Báðar þessar þulur hafa staðið fram að
þessum tíma, nema hvað ómagalýsíngin hefir orðið æ
magrari. Með sveitalánunum kom »skuldalistinn«;
með hreppsjóðunum komu »eftirstöðvar», er stundum
urðu næsta miklar. Kæmist, eftirstöðvarna í penínga,
voru þær, eftir fyrirmælum »instrúxins», geymdar hjá
presti »undir sýslumanns innsigli«.
II. Úts varsreglan.
Frá 1790 og fram til 1814 var tillaginu jafnað
niðr á búendr, eigi eftir neinni tiltekinni reglu, heldr
eftir kunnugleik hreppstjóra á efnum sérhvers þeirra
og ástæðum. En 1814 var tekin upp sú regla, er fyrr
er getið, að leggja á landskuldartekjur og lausafjár-
hundruð eingöngu, eðr því nær eingöngu. Lesendrnir
sjá nú af skýrslunni um útsvarsregluna frá 1814—1862,
bverjar reglur hafða hafar varið í Glæsibæarhrepp allan
þenna tíma. fess skal hér getið, að árin 1863 og 1864
var greiðendum skift í 4 flokka, árin 1865—68 í 6
ílokka. En síðan 1868 var aftr farið að leggja á monn
eftir kunnugleik og áliti hreppstjóra um sannan efnahag
og ástæður hvers eins, með öðrum orðum, um gjald-
megin hans eðr gjaldþol, að jöfnuði réttum. Var fyrsta
árið, eðr 1869, sýnd flokkaskipun í bókinni á þann hátt,
að dálkr var settr rétt fyrir aftan afgangshundruðin
handa tölu, er kölluð var »margfaldari«, því þá er af-
gangshundruðin voru margfölduð með tölunni, kom
fram aukatillagið. Margfaldarar þessir hlutu því að
verða svo margir sem misjafnt var lagt á afgangs-
hundraðið hjá einum og öðrum. Urðu margfaldarar
þessir 32 fyrir 83 greiðendur, og var stærst.i margfaldarinn
talan 48, hinn minsti 6. En þá eru líka öll marg-
faldarabrot talin, en sé þeim slept, svo sem gjört er í