Andvari - 01.01.1881, Síða 106
102
Um skóla
Af því ýmsir alþýðumenn vildu læra nokkuð meir
en það, sem þeirn vanalega var kennt í alþýðuskólunum
eða vildu kalda við sumu af námi sínu, var svo
ákveðið 1864, að allir þeir, sem tekið höfðu burtfarar-
próf á alþýðuskólunum, hefðu heimting á að vera við
kennslu þar framvegis eina stund á dag í bæjum og
einn vikudag á landsbyggðinni. 1871 sóktu 25,215
unglingur skólana aptur, en þessi tilhögun þókti þó
eigi heppileg og því voru stofnaðir 1877 viöaukaskölar
(fortsáttningsskolor), er mynda nokkurs konar áframhald
eða efsta bekk af alþýðuskólunum. fangað má enginn
koma nema sá, er fengið hefur góðan vitnisburð frá
alþýðuskólunum við burtfararpróf; þar er kennt 6 vikur
á ári 5 stundir á dag. Námsgreinir eru þessar: reikn-
ingur og rúmmálsfræði, uppdráttarlist, Svía saga og
náttúrufræði. Kennararnir fá fyrir þessa aukavinnu 75
kr. hjá sóknarmönnum árlega. Árið eptir (1878) voru
þegar myndaðir 366 slíkir aukaskólar. Seinni árin
hafa og myndazt víða smærri alþýðuskólar en hinir
vanalegu, nokkurs konar milliliðir milli barnaskóla og
alþýðuskóla og kallast »mindre skolor.«
í sambandi við alþýðuskólana standa víða lestrar-
félög og bókasöfn í sveitunum. Stjórnin hefur látið
prenta lista yfir þær bækur, sem væru hentugar til þess
að vera á slíkum söfnum, alþýðu til leiðbeiningar.
Snemma voru í Svíþjóð stofnaðir œðri alþýðu-
skólar (högre folkskolor); þeir áttu að gefa þeim alþýðu-
mönnum, er meira vildu nema en kennt gat orðið í
alþýðuskólum, tækifæri til að menntast meir, án þess þó
að hindra þá um of frá vinnu sinni. fessir skólar hafa
eigi fullkomlega náð tilgangi sínum. 1865 voru þeir
10 að tölu, 1875 12. Kennarar við þessa skóia verða
að vera háskóla-gengnir og hafa tekið próf við kennara-
skóla í praktiskri kennslufræði (pædagogik). Náms-
greinir eru hinar sömu og í alþýðuskólum, að eins