Andvari - 01.01.1881, Qupperneq 90
86
Um nokkrar greinir
settri tölu, helzt eftir boðleið í hreppnum. farf þá
eigi annað en setja í yfirskrift meðlagsdálkanna tölu
sérhvers ómaga og skamstafað bæarnafnið, cr heimili er
ómagans, svo sem hér er gert, eðr þá nafn ómagans.
Einúngis þarf sveitabókin að vera í arkarbroti, ef niðr-
setníngar eru margir, þeir er út er lagt með, því aðra
skal eigi setja. Engin tugabrot hefi eg aftan við jarðar-
hundruðin önnur en hálft hundrað (== 0.5); er það
hvorttveggja, að önnur brot en hálf hundruð eru ein-
göngu til umsvifa, enda eru þau ólögmæt til tíundar-
greiðslu. Alveghið sama er að segja um álnatöluna eðr
tylftarbrotin, er hreppstjórar skulu nú upp taka. þ>au
eru jafnheimildarlaus að lögum, sem þau eru einskærr
vottr um tiklúrufýsi eðr «peðanda»-skap skriffinskunnar.
Sömu meðfcrð hefi og á tugabrotunum í tíundum og
tillögum; en það er gert eingöngu til hægðarauka. Ef
tíund er minni en skiftitíund nemr, fellr hún þreföld
(= þrír fjórðúngar tíundar) til fátækra, því nú er
kóngstíundin (= biskupsfjórðúngr tíundar) aftekin í
skattalögunum. J>etta er táknað með X 3, mönnum til
skilníngsauka. En nú til þess að vera fljótr til að
reikna eðr sjá út, af hverju hundraðatali hver tíund sé,
er bezt að hafa sér tilbúna tíundarskrá og hafa liana
við hendina. Tilbúníngrinn er í rauninni léttr; þó læt
eg sýnishorn fylgja. Vér vitum að tíundin forna er 6
al. af 5 hdr. hverjum, eðr 12al. af 10 hdr.; er þá fjórðúngr
tíundar (= «fátækra tíund», t. d.) 3 al. af 10 hdr. Sé nú
eitt ár 52 a. í alin, þá verðr fátækratíundin af 10 hdr.
156 a., af 1 hdr. 15.e a. ogaf 0,1 hdr. 1.56a., efmenn svo
vilja. Nú sem þessar tölur eru fundnar, er hægt að
finna allar hinar, með því að bæta jafnan við hina
fundnu tölu 15.6 fyrir hundrað hvert og 1.56 fyrir hvern
tíunda hluta hundraðs. En hreinn og beinn óþarfi er,
sem fyrr er sagt, að hafa önnur hundraðsbrot en hálf
hundruð. Aðalkostrinn við þetta reikníngslag er sá, að