Andvari - 01.01.1881, Síða 97

í Svíþjóð.
93
I hverri sókn skal vera fastur skóli með áreiðan-
legum kennara. í hverri sókn skal vera skólastjórn eða
skólanefnd; í henni er prestur formaður. Hver sókn er
skyld að hafa hreinlegt húsnæði fyrir skólaun og kennar-
ann, launa kennaranum meðau hann er við skólann, og
gefa honum eptirlaun þegar hann, fyrir elli sakir eða
lasleika, eigi getur gegnt embætti sínu. 011 börn eru
skyld að sækja skóla og mega eigi fara þaðan fyrr en
þau geta lesið reiprennandi, skrifað læsilega og hafa
numið kristindóm sinn og fjórar species í heilu; öll
börn eru og skyld til að læra söng, nema þau vanti
algjörlega hæfilegleika til þess. í hverju stipti skal
stofna einn keunaraskóla (seminarium), svo nógir kenn-
arar fáist.
|>essum reglum varð nú eigi alstaðar fylgt fullkom-
lega í fyrstu. þ>ar sem fólk var fátækt, en þó eigi
mjög strjálbyggt, lögðu tvær sóknir saman í skóia, en
þar sem bæði var mjög strjálbyggi og mikil fátækt,
höfðu menn hreyfanlega skóla (ambulatoriska skolor),
fengu kennara og létu hann- fara um sveitina. Síðan
hefur hin upprunalega alþýðuskóla-hugmynd tekið ýmsum
breytingum. Árið 1858 voru fyrst stofnaðir barnaskólar
(smáskolor); í þeim er hið fyrsta kennt ungbörnum, en
hinir eiginlegu alþýðuskólar (folkskolor) kenna nú stálp-
uðum börnum og halda áfram þar sem barnaskólarnir
hætta, og er svo til ætlazt að þar séu unglingar til
fermingar. þ>eir sem þá vilja læra meir, geta leitað
menntuuar í æðri alþýðuskólum (högre folksskolor) eða
gagnfræðaskólum fyrir alþýðu (folkhögskolor). Fimm
manua skólanefnd er í hverri sókn (eða heldur í
hverju skólahéraði), prestur er formaður, hinir fjórir
einhverjir sóknarmenn valdir til 4 ára. Nefndannonn
semja reglugjörðir fyrir skólana í héruðum og senda
stiptsyfirvöldum áriega skýrslu um tilhögun og ástand
skólanna. Stiþtsyfirvöldinu hafa æðstu umsjón yfir