Andvari - 01.01.1881, Side 137
á íslandi.
133
þeim við. Kennararnir voru launaðir af amtinu, en
aunar koslnaður fjell allur á búið; optara var það þó,
að skólastjóri tók að sjer allan kostnað við búnaðinn og
fjekk nokkuð af launum sínum borgað með afrakstri
búsins; við búinu tók bann í góðu standi í fyrstunni,
með gripum og áhöldum.
Forlög allra þessara skóla urðu þó á endanum þau,
að þeir fyrst og fremst gátu aldrei borið sig sjálfir og
varð að leggja þeim fje árlega; einnig varð sú reynd á
opt og tíðum, að þótt aðsóknin væri nokkur að þeim
í fyrstu, þá fór liún smátt og srnátt minnkandi, svo að
síðast hirtu fáir um að nota þá. Vegna óánægju yfir
þessu hvorutveggja voru þeir svo að lokum lagðir niður.
Menn vildu að þessir skólar, sem höfðu kostað svo
miicið, voru svo vel útbúnir að öllu leyti í fyrstu, höfðu
optast stórar jarðir undir og áttu að vera fyrirmynd
fyrir öllum í búnaði, skyldu þó einnig að minnstakosti
borga sig sjálfir, og ekki þurfa að þiggja meðlag sem
sveitarómagar á hverju ári, og kom þar fram hin sama
skoðun og hjá oss heima á íslandi. En fleira var þó
sem vakti fullt eins mikla óánægju og sem eiginlega
var enn þá verra er hitt, nefnil. að menn sögðu, og það
einatt mcð sanni, að piltar þeir, sem lærðu á þessum
skólum, royndust engan veginn svo vel sem menn höfðu
g'ert sje vonir urn; þeir þóktu opt kunna lítið og búa
ekki búi sínu betur en þeir, sem aldrei höfðu dvalið á
kúnaðarskóla. Ógæfan var líka, að það var opt siður,
að gefa drengjum botri og betri vitnisburð við þessa
skóla eptir því sem tímar liðu fram, þó þeir ættu það
°kki skilið. Með því að gefa ótæpt ágætiseinkunnir
ttönnum sem engan veginn verðskulduðu slíkt, blekktu
skólarnir bæði lærisveinana sjálfa og líka búsbændur
þeirra sem þeir rjeðust til. Slík aðferð var því hættu-
legri sem mennirnir voru minna menntaðir áður, því að
þess síður komust þeir seinna að sannleikanum í þessu