Andvari - 01.01.1881, Síða 31
ábyrgðar-lög.
27
til slíkra laga. £>ví að eftir að misklíð er á komin um
þau atriði, er lögin ættu helzt að ná ti!, þá er vonlaust
að fá þau staðfest af konungi.
fað kunna nú reyndar ýmsir að koma með þá
mótbáru, að engin von sé til, að sú stjérn, er nú sitr
að ^völdum í Danmörku, sú in sama stjórn, sem gaf
þar út bráðabyrgða-fjárlögin 1877 — að sú sama stjórn
gangi að þeim lögum á' íslandi, er kveði svo á, að það
sé stjórnarskrár-brot að gefa þar út bráðabyrgða-fjárlög-
Til slíkrar mótbáru liggja ýmis andsvör.
Fyrst er það, að eigi verðr séð að neitt sé á móti
því, að stjórnarskrá íslands og ábyrgðarlögin þar í landi
hafi aðrar ákvarðanir inni að halda, eða ákvarðanir, sem
fá aðra iögþýðing, en í Danmörku. f>að getr engin
nauðsyn borið til, að fótr vor þurfi að falla í skó Dana
í þessu efni. — I3að eru atriði í stjórnarskrá vorri bygð
á öðrum grundvallarsetningum en þeim, sem stjórnar-
skrá Dana hvílir á, svo að bæpið verðr yfir böfuð að
draga ályktanir af benni til vorrar stjórnarskrár. Und-
irstaðan er nokkuð sín í hvorri. þannig er vald alþingis
yfir fjárlögum íslands ólíkt takmarkaðra, en vald ríkis-
þingsins yfir fjárlögum Dana. Sem veruleg mismun-
aratriði, er þýðing hafa í þessa átt, má sér í lagi nefna
Það, að ríkisþingið gæti, ef í hart færi, dregið laun
einbvers óvinsæls ráðgjafa út úr fjárlögunum, í því skyni
að neyða hann til að fara frá. Ið ísl. löggjafarvald hefir
þar á móti ekkert vald yfir launum ráðgjafans, því
ríkissjóðr launar honun (stöðul. § 6). Alþingi befir eigi
einu sinni umráðavald yfir launum »æðstu innlendu
atjórnar íslands" (stj.skr. § 25, 1.) Og »gjöld, sem
ákveðin etu með eldri lögum . . . skulu, þangað til
breytmg verðr á því gjörð með lögum . . . i þeim
(0: jjárlögunum) fœrð til með þeim upphœðum, sem
emu sinni eru álcveðnar . .. .« (§ 25,2.) — Með þessu
eaéti er loku fyrir það skotið, að fjárveitingarvaldið geti