Andvari - 01.01.1881, Page 46

42
Uin ráðgjafa-
fyrir þjóðina, til að tryggja sjálfsforræði hennar. jpannig
ætti, eins og ég hefi fvrri á vikið, að taka það fram,
að aldrei gæti álitizt nauðsynlegt að skipa með bráða-
byrgðarlögum fyrir um neitt það, sem stjórnarskráin
skipar fyrir um, en leyfir þó að breyta megi með lögum,
svo sem t. d. tölu þingmanna o. fl. þess h., nema
auðsýnn voði sé á ferðum og hernaðr fjandmanna eðr
önnur jafn-væg ástæða valdi því, að als eigi sé unt að
kveðja til þings svo marga þingmenn, að þingið geti
gilda ályktun tekið. — Svo væri og vert að taka fram,
að boði § 11 um að ætíð skuli leggja slík lög (o: bráða-
byrgða-lög) fyrir næsta þing á eftir, geti eigi álitizt
fullnægt, ef þingi verðr slitið svo skömmu eftir fram-
legginguna, að það eigi ekki Jcost á að taka slík lög til
fullnaðar-meðferðar og úrslita, nema því að eins að þau
sé þá aftr lögð fyrir næsta þing og því gefinn kostr á
að gjöra fullnaðara-ályktun um þau1.
Að því, er bráðabyrgða-fjárlög snertir, þá þykist ég
áðr hafa sýnt, að svo mikil nauðsyn sé á að taka skýrt
fram ólögmæti þeirra, að ella sé alt sjálfsforræði þjóð-
arinnar bygt á flug-sandi, það er að segja: á tómri
»kóngsins náð«, og geti hann þá svipt þjóðina því
hvenær sem honum þóknast. fá er stjórnarskrá vor
með öllum sínum ákvörðunum og alt tal um ábyrgð
ráðgjafa tómt orðaglamr og barnaspil — sápubóla með
snotrum litum, sem konungrinn þarf ekki nema að anda
á til að sprengja hana þegar hann vill.
Ef sú skoðun skyldi rétt vera, sem ég ætla þó eigi
sé, að það sé óheimilt að óhelga öll bráðabyrgða-fjárlög
í ábyrgðarlögum, heldr þurfi til þess stjórnarskrárbreyting
— nú, þá í herrans nafni það! En það má ekki dragast
að koma slíkri breyting á, með hverju móti sem það
J) Um þetta o. fi., er þar stendr í sambandi við, sjá Hoick’s
Statsr. I, bls. 202, 206—7, 217—18, 227 og II 98 ff.