Andvari - 01.01.1881, Blaðsíða 48
44
Um ráðgjafa-
sem hafa slíkan kostnað í för með sér1. Ef ríkisréttrinn
(landsréttrinn) ætti að hafa vald til að dæma slík útgjöld
beimil, þá yrði það hann, en eigi þingið, sem hefði æzta
Qárveitingavald ásamt konunginum2.
Á íslandi hefir neðri þingdeild að eins vald til að
ákæra ráðgjafann; en í ýmsum öðrum löndum geta
þingin og kært ýmsa embættismenn. þ>ar sem nú svo
á stendr sem hjá oss, að ráðgjafinn einn hefir ábyrgð
fyrir þinginu, þar hlýtr ráðgjafinn og að bera beinlínis
ýmsa þá ábyrgð, er ella lægi á viðkomandi embættis-
mönnum.
fað er til hegninga kemr, þá væri æskilegt, að
seldir væri ekki hafðar til að hegna slíkum yfirsjónum3.
Aðalhegningarnar ættu að vera embœttismissir og ríkis-
fangelsi. í sumum ríkjum4 má skerpa embættismissinn
með því, að dæma ráðgjafa «óverðugan til framar að
hafa á hendi nokkurt embætti, sýslun eðr starf í
almennings-þjónustu.., ogværigottað taka þá ákvörðun
upp í ísl. ábyrgðar-lög. Mohl leggr mikla áherzlu á,
að undir «embætti» (í þessu sambandi) sé tekin
hirðembætti6.
jpað er auðvitað, að ráðgjafanir sem borgarar í
') það er náttúrl. ekkert inóti að slíkr kostnaðr sé greiddr af
fé því, sem ætlað er til óvissra gjalda, ef hann er eigi
meiri en svo að það nægi.
’) Ég get ekki bundizt að geta þess hér, að Orla Lehmann
kallaði útgáfu bráðabyrgða-fjárlaga stjórnarbyltingar-tiltœki
(«et revolutionært Skridt*).
3) Aftr á móti hlytu skaða-6œ<r oft að eiga sér stað, t. d. er
ráðgjafi hetir sóað fé heimildariaust; þá á hann auðvitað
að dæmast til að bæta það.
4) t. d. Noregi, sjá lög 7. Júlí 1823, § 1.
5) Mohl, bls 5tíl.