Andvari - 01.01.1881, Blaðsíða 41
ábyrgðar-lög.
37
tvíræð eða óákveðin lcunnu að vei-a í stjórnarskrá
vorri.
þetta hlýtr að vera leyfilegt, ef rétt er að farið.
Dæmi þess eru kosninga-lögin, sem standa alveg í
sams konar afstöðu við stjórnarskrána eins og ábyrgð-
arlögin eigu að gjöra, það er að segja, þau fylla hennar
ummæli og ákvarða þau nákvæmara.
Slík lög mega náttúrlega eigi stríða í neinu gegn
ákvæðum stjárnarskrárinnar, en þau mega skýra orð
hennar, og þau koma eigi í bág við hana, þótt þau
bæti við ákvörðunum um það, sem hvorki er ákveðið
til né frá um í henni, ef slíkar ákvarðanir að eins eigi
eru ósamþýðanlegar neinu, sem í henni er ótvíræðlega
á kveðið, og þær að öðru leyti eru þess eðlis, að um það
efni má skipulag gjöra með einföldum lögum (stjskr.
§ 61).
Ég hefi nú hingað til rætt um þýðing og umfang
ráðgjafa-ábyrgðar-laga alment, einkum að því er til
fjármála tekr, og vil nú víkja að nokkrum einstökum
atriðum, er vert má ætla að leiða athygli að sérstaklega
að standa ætti ákvarðanir um í frumvarpi til íslenzkra
ábyrgðarlaga, þegar það verðr sainið, sem vonandi er að
e*gi verði nú miklu lengr dregið, en þegar er orðið.
það er vant að standa öndverðlega í stjórnarskrá
hvers lands með þingbundinni konungsstjórn, að konungr
skuli vinna eið að stjórnarskránni. Hvað höfundi
stjórnarskrár vor íslcndinga, herra Klein, hefir gengið
að útbyggja slíkri ákvörðun úr henni, er eigi gott
á að gizka; líklega hefir honum þótt það of virðulegt
°g sjálfstæðislegt fyrir íslendinga, að konungrinn skyldi
V1*ina sérstaklega eið að stjórnarskránni; því verra
tilgangs vil ég ekki til geta, þótt margt megi um þetta
hugsa. Ég fyrir mitt leyti legg ekki svo ýkja-mikla