Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1997, Blaðsíða 30
„Sjáið merkið, Kristur kemur, krossins tákn hann ber“
ræða heldur einn anga hinnar alþjóðlegu æskulýðshreyfingar, Kristilegs
félags ungra manna (KFUM). Bretar sáu í hendi sér að húsnæði KFUM
yrði kjörinn staður til að hlúa að sjúkum hermönnum og hugðust taka það
traustataki eins og fleiri hús í bænum. Um líkt leyti, eða strax eð
afloknum prófum, lögðu þeir meðal annars hald á hús Menntaskólans í
Reykjavík (MR) sem var næsta hús við KFUM.
Ekki leist leiðtogum KFUM á að húsnæði félagsins yrði gert að bækistöð
fyrir aðra hermenn en hermenn Krists og lögðust á eitt að afstýra því
slysi. Má furðu gegna að Bretar skyldu láta sér segjast, en þeir féllust
loks á að fá þess í stað aðstöðu í holdsveikraspítalanum í Laugarnesi!1
Grenjað á fundi í KFUMi
Sömu daga og Bretar námu land í Reykjavík sat þrettán ára kennara-
sonur af Leifsgötunni, Jónas Sturla Gíslason2, og þreytti inntökupróf í
MR, en á þeim árum var einnig gagnfræðastig innan skólans. Jónas tók
jafnframt virkan þátt í starfi KFUM og hafði gert frá því hann mundi
fyrst eftir sér. Til að byrja með sótti hann drengjafundi félagsins í fylgd
eldri bræðra sinna á sunnudögum klukkan hálf tvö og frá þeim tíma er
ein fyrsta minning Jónasar um KFUM, reyndar blandin trega:
Ég var staddur á drengjafundi í KFUM-húsinu við Amtmannsstíg,
þegar brýnt var fyrir okkur, sem yngstir vorum, að við ættum að vera á
fundi annars staðar í húsinu. Ég var ekki nógu gamall til að fá að vera með
bræðrum mínum.
Ég fylltist kvíða við þessa tilkynningu og grenjaði eins og griðungur. Ég
var alveg óhuggandi og olli áreiðanlega mikilli röskun á fundinum. Og ég
lét ekki huggast fyrr en mér var leyft að sækja áfram fundi eldri
drengjanna með bræðrum mínum.3
Það að ætlast var til að Jónas væri á öðrum stað í húsinu en bræður hans
helgaðist af því að skipta þurfti hópnum niður í smærri hópa vegna fjölda.
Sigurbjörn Þorkelsson í Vísi segir m.a. frá samskiptum KFUM og Breta í
æviminningum sínum Himneskt er að lifa V, Rvík 1977 bls. 164-169.
Foreldrar Jónasar voru þau Gísli Jónasson, síðar skólastjóri, og Margrét Jóna
Jónsdóttir. Þau hófu búskap á Grettisgötu 53 A en er Jónas var á 6. aldursári fluttu
þau að Leifsgötu 27.
Beinar tilvitnanir í greininni eru teknar úr æuiminningum sr. Jónasar Gíslasonar
nema annað sé tekið fram. Æviminningarnar liggja fyrir í nær fullbúnu handriti í
vörslu sr. Jónasar.
28