Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1997, Blaðsíða 136

Kross Krists í Ijósi guðfræðinnar
hundruðum og þúsundum saman. Tveir ræningjar voru krossfestir um
leið og Kristur, hvor til sinnar handar honum. Krossinn var þannig
algengt tákn um niðurlægingu og smán í rómverska ríkinu.
Þess vegna er ekki óeðlilegt, að spurningin vakni: Hvers vegna er enn
verið að tala um kross Krists? Af hverju er ekkert talað um aðra krossa,
sem þá voru reistir, eða um aðra þá menn, sem teknir hafa verið af lífi
fyrir skoðanir sínar á öllum öldum? Mannkynssagan greinir frá þúsund-
um píslarvotta, sem létu lífið fyrir sannfæringu sína. Sennilega hafa
aldrei jafn margir menn verið pyndaðir og líflátnir fyrir skoðanir sínar og
einmitt nú á allra seinustu tímum. Og með nútímatækni hefur mönnum
tekizt að fullkomna kvalatæknina svo mjög, að krossdauðinn verður aðeins
eins og barnaleikur hjá ýmsu því, sem notað er á okkar dögum til þess að
auka kvöl og þjáningu hins dæmda.
Hvers vegna höldum við samt áfram að tala um kross Krists? Hvað er
svona einstætt um hann?
Hér komum við að kjarna kristins boðskapar.
Ég sagði áðan, að allir væru sammála um, að Kristur heíði verið kross-
festur; hitt hefur menn greint á um, hvert væri gildi kross Krists. Það er
alls ekki krossinn, sem gjörir atburð fóstudagsins langa einstæðan,
heldur sá, sem hékk á krossinum; frásaga krossfestingar Krists flytur
jafn einstæðan boðskap og aðrar frásögur Nýja testamentisins.
Það sem máli skiptir er hann, sem hékk á krossinum og hvers vegna
hann hékk þar. Mönnum hefur aldrei nægt að hafa vel skjalfestar
heimildir um krossfestinguna frá sjónarvottum; trúarafstaða manna til
hans hefur ætíð skipt öllu máli.
III
Biblían birtir okkur opinberun Guðs um sjálfan sig og okkur mennina.
I árdaga skapaði Guð manninn eftir sinni mynd til samfélags við sig,
skapara sinn. Allt kærleikssamfélag er samfélag tveggja eða fleiri sjálf-
stæðra aðila, sem velja það af eigin fúsum vilja; kærleikur annars aðilans
nægir aldrei, ef hann er ekki endurgoldinn. Enginn getur neytt annan
aðila til kærleikssamfélags; þar væri aðeins um kúgun að ræða.
Kærleikssamfélag Guðs við manninn getur þannig aðeins byggzt á vilja
mannsins til slíks samfélags við Guð sinn og skapara. Þá er jafnframt
ljóst, að andstæður valkostur hlýtur einnig að vera fyrir hendi; maðurinn
getur valið hið gagnstæða, snúið baki við Guði og hafnað honum, valið að
fara sínar eigin leiðir. Einn kostur aðeins útilokar allt valfrelsi.
134