Skagfirðingabók - 01.01.1973, Blaðsíða 83
FELUSTABUR FRUARINNAR
samhug Norðlendinga og reyndar miklu fleiri. Þeim ofbuðu þessar
r.ðfarir. Og þeir hugðu á hefndir nokkrar — og framkvæmdu síðar
um veturinn. Ekki mun skjalfest, að Helga hafi staðið þar að baki,
en vart er efamál, að svo hafi verið. Hitt er haft fyrir satt, enda
vikið að í Biskupasögunum, að dóttir þeirra hjóna, Þórunn á
Grund í Eyjafirði, hafi manna mest gengizt fyrir þeim hefndarráð-
stöfunum. Þórunn bjó á Grund í sextíu ár. Hún var skörungur hinn
mesti, einráð og föst fyrir. Hún gekk aldrei hinum nýja sið full-
komlega á hönd og reyndist erfið hinum lúthersku biskupum, er
sátu að Hólum í hennar tíð, skeytti lítt um boð þeirra eða bönn.
Og svo, nálægt sumarmálum, ber langþreyttan leiðangur að garði
á Hólum og er heilsað með hringingu allra klukkna staðarins. Þetta
er þrjátíu manna flokkur, er suður hafði verið sendur í Skálholt eftir
jarðneskum leifum þeirra feðga. Líklega erfiðasti líkflutningur, sem
um getur hér á landi. En þeir voru komnir heim til Hóla. Efalítið
nokkur fróun nánustu aðstandendum, en jafnframt ýfing ógróinna
sára.
Og enn líða nokkrar vikur. Þá gerist það, að danskur her kemur
tii Islands, að vísu ekki fjölmennur, en nægur samt til að gera þá
feðga óvirka í starfi og flytja á erlenda grund, ef á lífi hefðu verið.
Ekki þurfti að efa, að þessir piltar myndu halda til Hóla og gera
þar víðtæka rannsókn á öllu því, er tilheyrði stað og dómkirkju,
fyrst og fremst með hagsmuni konungs og krúnu í huga. Þar hefur
Helga ekki viljað né treyst sér til að vera viðstödd. Málið var henni
of viðkvæmt. Þar yrði líklega fáum vörnum við komið og takmark-
aðrar tillitssemi að vænta. Hún ákvað að rýma staðinn, flýja áður
en það yrði um seinan. Sennilega hefur hún leitað ráða fyrrnefndra
frænda sinna og vina eða á náðir þeirra. Og henni var búinn ból-
staður, sem vandfundinn skyldi vera. Fjöllin þegja um það, sem
þeim er trúað fyrir.
Ekki er ólíklegt, að þessir síðustu atburðir hafi mótað hugarfar
Helgu um sumarið og haldið vöku fyrir henni marga næturstund,
slík var hin skyndilega breyting, sem orðið hafði á lífskjörum henn-
ar. Nú var hún í raun og veru útlagi. Og það er hátt fall úr sæti
húsmóðurinnar á hinum virðulega og auðuga Hólastað, þaðan sem
81
G