Skagfirðingabók - 01.01.1973, Blaðsíða 143

ÚR SKÚFFUHORNI
6.
I FYRSTA árgangi Fjölnis ritar Tómas Sæmundsson m.a.
svo í Bréfi frá Islandi, dagsettu 30. janúar 1835:
„Lítið fer siðferðið batnandi á Islandi, þó flestu öðru fari heldur
fram en afmr; leti og ómennska hafa jafnan legið hér í landi, og
svo er enn — einkum kringum kaupstaðina; en drykkjusvall og
lauslæti ætla ég aldrei hafa komizt jafnhátt sem nú... og hér
eru við annaðhvert fótmál þeir sem hafa drýgt hór tvisvar- og
þrisvar-sinnum... Varla er það hjú í vist, karl né kona, sem
hafi ekki barn í eftirdragi..."
Enginn, sem flett hefur kirkjubókum frá 19. öld eða dóms-
málabókum, gemr borið brigður á þessar fullyrðingar Tómasar
Sæmundssonar. Og hér létu Skagfirðingar ekki á sig ganga róð-
urinn. Þó munu fáir í lauslætismálum hafa skarað fram úr Guð-
mundi nokkrum Ingimundarsyni, er menn kölluðu blápung. Með
amtsúrskurði í febrúar 1842 var hann sektaður um 8 ríkisbanka-
dali fyrir fyrsta hórdómsbrot, sektaður aftur í júní sama ár um
7 ríkisbankadali fyrir annað hórdómsbrot, en þar sem hann „þess
utan hefir gjört sig sekan í 7 lausaleiksbrotum með 5 ýmislegum
kvenmönnum án þess hann að undanförnu hafi fengið hegningu
fyrir lausaleiksbrot," eins og segir í amtsúrskurði, þá hlaut hann
enn í sekt í aprílmánuði 1854 15 ríkisbankadali silfurs.
Guðmundur þessi Ingimundarson var frá Bjarnastöðum í Kol-
beinsdal, en fluttist á fermingaraldri norður í Svarfaðardal með
foreldrum sínum og var kristnaður í Urðakirkju. Leið hans lá
brátt aftur vestur yfir Heljardalsheiði. Hann bjó eitt ár kvæntur
á Bjarnastöðum fyrrnefndum, næsta ár í Sólheimagerði í Blöndu-
hlíð, en skildi úr því við konu sína, enda þá þegar orðinn óeirinn
um kvennafar. Eftir þetta var hann í vistum hér og þar um Skaga-
fjörð og alltaf að leggjast með vinnukonum og gera þeim börn.
Eitt ár bjó hann ókvæntur í Skálahnjúk í Gönguskörðum, en var
ella annarra hjú, stundum í austanverðu Húnaþingi, og linnti
ekki kvennafarinu. En ævinlega slapp blápungur við sektir vegna
legorðsbrotanna þar til 1854, að sýslumaður Húnvetninga kall-
aði hann fyrir rétt, lét hann segja allt af létta um sinn frillu-
141