Tímarit Máls og menningar - 01.06.2014, Qupperneq 128

128 TMM 2014 · 2
Pablo Neruda
Tvö ljóð
Þýðing: Steinn Ármann Stefánsson
Steinn Ármann Stefánsson var ekki einn þeirra manna, sem gæfan lék við í þessu lífi.
Ævi hans verður ekki rakin hér. Kynni okkar voru innan veggja réttargeðdeildarinnar
í Sogni. Þar starfaði ég á árunum 2001 til 2012, er deildinni var lokað og starfsemin
flutt til Reykjavíkur. Steinn Ármann var lengst af þess tíma, vistmaður í Sogni.
Steini var ýmislegt til lista lagt. Hann málaði nokkuð haglega, en skorti úthald til að
ná dýpri þroska í þeirri grein. Þar í móti hékk uppi í herbergi hans sjálfsmynd, sem
hann hafði gert með krít; lýsti hún svo vel þunglyndi hans og sálarstríðinu, sem því
fylgdi, að ekki leyndi sér, að þar var listamannshönd að verki. Því miður fannst þessi
mynd ekki í dánarbúi hans, hefur hann hugsanlega grandað henni í hugarvíli, er
stundum kom yfir hann. En hún stendur mér enn fyrir sjónum, líkt og ég hafi litið hana
fyrir andartaki. Er mynd þessi í hópi þeirra myndlistarverka, sem snert hafa mig hvað
dýpst.
Einhverju sinni var það, síðla kvölds, þegar ég var á næturvakt, að ég sat við tölvu og
var að leita mér að skáldskap til aflestrar. Rambaði ég þá á nokkur ljóð eftir Pablo
Neruda. voru þau bæði á frummálinu og í enskri þýðingu. Nú vissi ég, að Steinn kunni
nokkuð fyrir sér í spænsku, en hann hafði á sínum yngri árum dvalið um tíma í Kól-
umbíu. Prentaði ég því út tvö ljóð, reif burt ensku þýðingarnar og bankaði upp hjá
Steini; spurði hvort hann vildi ekki þýða ljóðin. Kvöldið eftir afhenti hann mér fyrri
þýðinguna, sem hér birtist, en sú síðari kom að fáum dögum liðnum.
Það leynir sér ekki, að þýðingar þessar eru gerðar af skáldlegu innsæi. Og mér hefur
sagt fólk, sem vel er að sér í spænsku, að málfarslega sé þeim vel til skila komið. Er
skaði, að Steinn skyldi þarna láta staðar numið við ljóðaþýðingar. Í þeim efnum varð
honum ekki haggað, þótt á hann væri gengið.
Steinn lést þann 6. nóvember 2013, aðeins 47 ára að aldri. Ekki hafði hann sýnt
þessar þýðingar sínar neinum öðrum en mér. við útför hans afhenti ég móður hans,
Önnu Guðmunds afrit af þýðingunum og spurði, hvort ég mætti koma þeim á fram-
færi. var það leyfi góðfúslega veitt. Áður hafði ég falast eftir því við Stein, að þýðing-
arnar yrðu birtar almenningi. Tók hann í fyrstu vel í það, en guggnaði, þegar á skyldi
reyna. Engu að síður tel ég rétt, að þýðingarnar komi sem flestum fyrir sjónir. Hvoru
tveggja er, að þær sýna, að andleg iðja er víðar stunduð en ýmsir vænta og eins hitt, að
þær hafa einfaldlega listrænt gildi.
Pjetur Hafstein Lárusson