Læknaneminn


Læknaneminn - 01.04.1994, Blaðsíða 63

Læknaneminn - 01.04.1994, Blaðsíða 63
Tafla 16. Ábendingar fyrir lyfjagjöf undir húð ABENDINGAR: Miklir verkir sem ekki láta undan venjulegri lyfjagjöf. Stoöug velgja og/eöa uppköst. Aörar leiöir lokaöar (t.d. kyngingarörðugleikar og garnalokun). Manneskjan of máttfarin til þess að taka lyf á annan hátt. Miklar sveiflur 1 aukaverkunum (uppköstum, syfju o.s.frv.). Lélegt frásog (langvarandi niðurgangur; sjaldgæft). AÐFERÐ Veljiö staö (td. ofanvið brjóst eða á kviðvegg). Þvoiö með sótthreinsandi. Stingiö nálinni inn og festið með dauðhreinsuðum plástri (t.d. "OP- Sitetb" fyrst og síðan "MEFIXT”" yfir). Sprautiö hyaluronidasa (“'WYDASE™”) í nálina, 0,5 ml annan hvern dag til þess að draga úr bandvefsmyndun á staðnum og þar með truflun á frásogi. Sumir sleppa bessum bætti en skinta þeim mun oftar um nál. Nálin setur setiö í sama stað 1-2 vikur ef ensin bólsa sést á staönum miðtaugakerfí komið í ljós svo sem titringur í vörum og krampar í andliti, blóðþrýstingsfall og hj arts 1 áttartruflani r. Klónidín (43, 44), sem er "alfa-2-adrenergur agonisti", hefur líka verið gefið í hryggjarlegg sem verkjalyf. Notkun þess hefur aukist á undanförnum árum þótt það hafí lítið verið notað hérá landi hingað til. Þrátt fyrir þetta eru læknar ekki sammála um ágæti lyfsins, enda enn óljóst hvernig það verkar, auk þess sem verkunin er bæði umdeildogfremursíðkomin. SÁLRÆNIR OG FÉLAGSLEGIR ÞÆTTIR VERKJA 1 E.: “subcutanous needle” eða "sc-butterfly” nægir það oft ekki eitt sér og þá þarf að bæta við búpívakaíngjöfum. Hiáverkanir (40) eru velgja og uppköst, kláði (40%), þvagteppa, blóðþrýstingsfall og öndunarhemlun (4%). Kláði og öndunarhemlun eru sjaldgæfar hjáverkanir hjá einstaklingum sem eru á morfíni um munn eða undir húð þegar gripið er til leggsins. 3. Verkir í huki og fótleggjum þegar aðrar aðferðir hafa ekki nœgt Sem dæmi má nefna deyjandi sjúklinga með sjúk fótbrot eða sjúkl inga með slæma æxlisverki af öðrum toga í baki eða útlimum. Þá er gefíð í legginn búpívakaín (41, 42) í föstum skömmtum eða sem sídreypi um pumpu. Háir skammtar valda dofa og máttleysi/lömun en sem betur fer er oftast unnt að ná góðurn árangri án þess að gefa skammta sem hafa í för með sér slíkar aukaverkanir. Venjulega er notað búpívakaín 0.5% (Marcain®) 5-30 mg á klukkustund í sídreypi. Helstu hjáverkanir eru blóðþrýstingsfall vegna blokks í semjukerfínu (kemur venjulega innan 15-20 mínútna frá því að gjöf hefst; sjaldgæft við ofangreinda skammta). Við háa skammta: dofi, lömun og þvagteppa. Ef lyfínu er (fyrir mistök) dælt í epidural bláæð geta alvarlegar aukaverkanir á Eins og að framan greinir hafa sálrænir og félagslegir þættir veruleg eða mikil áhrif á verki fólks með langvinna verki (45). Erfitt getur reynst að greina þessa þætti frá líkamlegum þáttum en þeim mun mikilvægara er að hafa þá í huga því annars er hætt við að lítið tillit sé tekið til þeirra(46). Enn og aftur getur skipt sköpum í verkjameðferð að líta á manneskjuna og aðstandendur hennar sem heild í eigin umhverfí enda má ætla að þannig fáist réttust mynd af verkjunum og þar með aukast líkur á því að unnt sé að lina þá. Ofangreindum þáttum og hvernig þeir fléttast inn í hina klínísku mynd verður e.t.v. best lýst með dálítilli dæmisögu. Dœmisaga Anna var 43 ára kennari, fráskilin tveggja barna móðir Páls sem var níu ára og Hildar sem var ellefu ára. Anna byrjaði að reykja í lok gagnfræðaskólans og var nú komin með stórfrumukrabbamein í vinstra lungað og meinvörp í eitla og bein. Hún hafði leitað ti I lækna nokkrum sinnum síðustu átta mánuði vegna versnandi bakverkja en sjúkdómurinn greindist loks eftir að tekin var röntgenmynd af bakinu. Eftir að Önnu hafði verið greint frá sjúkdómnum, versnaði verkurinn mjög og var hún því lögð inn á sjúkrahús. Þrátt fyrir morfíntöflur og indómetasín versnuðu verkirnir og var þess vegna brugðið á það ráð að gefa LÆKNANEMINN 1 1994 47. árg. 57
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.