Skírnir - 01.01.1943, Síða 96
94
C. A. C. Brun
Skírnir
þeirri skipun. Almenningsálitinu í Noregi hafði gramizt
Kielarfriðurinn mjög, og það var í þá daga löng leið frá
Kiel til Kristjaníu. Norsku þjóðinni fannst hún ekki vera
undir því kúgunarvaldi, sem Friðrik VI. hafði orðið að
sveigja til fyrir — frekar en okkur, sem erum í hinum
frjálsa hluta heims í ófriði þeim, sem nú geisar — og hún
neitaði gildi afsalsins. Noregur vildi vera frjálst ríki í
sambandi við Danmörku og reyna að forðast tengslin við
Svíþjóð. Kristján Friðrik gerðist forgöngumaður þess-
arar hreyfingar — þvert ofan í skipanir þær, sem hann
hafði fengið. Til frekari áherzlu tók hann 19. febrúar upp
embættisheitið ríkisstjóri Noregs og lýsti því yfir, að það
væri skylda sín að taka ekki framar við skipunum frá
konungi Dana, heldur að vera til taks fyrir norsku þjóð-
ina, sem hefði rétt til þess sjálf að ráða framtíð sinni, úr
því búið væri að leysa hana af trúnaðareiði hennar við
Friðrik VI.
Það liggur í augum uppi, að þegar að svo vöxnu máli
er líkingin allmikil.
Hvernig brást Friðrik VI. nú við því, að landstjóri hans
hafði skellt skolleyrum við skipunum hans? í fyrstu tók
hann ekki hart á þessu. Konunginum hafði sjálfum gram-
izt að þurfa að afsala sér Noregi, og hann óttaðist sér-
staklega vaxandi vald Svíþjóðar. Það væri því ekki óeðli-
legt, þótt hann hefði óskað þess í hjarta sínu, að bræðr-
ungi hans og Norðmönnum tækist að koma fram fyrirætl-
unum sínum, enda var að réttu ekki hægt að koma fram
ábyrgð á hendur Danmörku fyrir óhlýðni landstjórans.
Konungur varð og að taka tillit til almenningsálitsins í
Danmörku, en þar hafði framkoma Kristjáns prins vakið
almenna ánægju, líkt og frammistaða Kaufmanns sendi-
herra á árunum 1940—41. Konungur hafðist því ekki að
um sinn.
En Svíar, og sérstaklega Karl Jóhann ríkisarfi, voru,
sem vonlegt var, síður en svo ánægðir. Sendiherra þeirra
í Kaupmannahöfn, Tawast barúni, var skipað að bera sig
ákaft upp við Friðrik VI. og halda því fram, að svona