Skírnir - 01.01.1943, Blaðsíða 132
130
Hallgrímur Hallgrímsson
Skírnir
ferðasögu Marco Polos. Þetta stóð þó ekki lengi. Kínverjar
þoldu illa yfirráð Mongóla og gerðu sífelldar uppreisnir.
Sjálfir þoldu Mongólar illa auðæfi og borgarlíf Kína og
lögðust í sællífi, en völdum þeirra hnignaði óðum. Loks
tókst kínverskum höfðingja, Hung (eða Hongvu), að ná
völdunum af Mongólum og með honum komst Mingættin
til valda og réð yfir Kína í 300 ár.
Breytingin varð þó ekki mikil, þótt Mongólar væru
reknir frá völdum. Þróunin gekk í þá átt, sem hún hafði
byrjað undir stjórn Kublai Khans, og hún var mjög ólík
því, sem gerðist hjá Japönum um þessar mundir. Keisar-
inn í Kína var mjög valdamikill, að minnsta kosti í orði
kveðnu, en aðalstyrkur ríkisins var hjá borgurunum í
stórbæjunum, en aðall eins og í Japan hafði lítið að segja,
enda var fátt af mönnum, er átti miklar jarðeignir. Allur
þorri bænda átti sínar jarðir og þær voru smáar. Yfirleitt
var gott samkomulag milli bænda og keisarans. Hann var
snemma kallaður „sonur himinsins" og var tignaður sem
guð. í borgunum urðu stundum smáuppþot, en þau höfðu
enga þýðingu.
En nú komu nýir óvinir til sögunnar. Norðan við Kína
bjó hraust og harðfeng, en ómenntuð þjóð, Mansjúar, og
þeir fóru smátt og smátt að gerast Ming-keisaradæminu
hættulegir. Minnir þetta nokkuð á Makedóníumenn og
Grikki hina fornu. Loks kom þar að, að þeir lögðu Kína
undir sig 1651 og stofnuðu keisaradæmi það, sem nefnt er
Tsing, og stóð það til þess, er hinn síðasti keisari sagði
af sér 12. febr. 1912 og Kína var gert að lýðveldi.
Þetta gekk þó ekki friðsamlega til, sem ekki var við að
búast. Þrjú þúsund ára stjórnarfyrirkomulag líður allt í
einu undir lok og annað gerólíkt kemur í þess stað. Þeir,
sem byltinguna gerðu, voru einkum menn, sem hrifnir
voru af vestrænni menningu, en auk þess kom margt ann-
að til greina, svo sem fjandskapur milli borga, héraða og
kynþátta.
Síðan hefir aldrei orðið friður í Kína. Margir flokkar
hafa barizt um völdin og hafa skreytt sig með Norður-