Skírnir - 01.01.1943, Qupperneq 163

Skírnir
Auður og örbirgð í íslenzkri prédikun
161
sjálfsafneitun, hugrekki, vizku, þolinmæði, staðfestu,
gædda sannleiksást og frelsisást og löngun til alls þess,
sem er sannarlega gott og fagurt“.4) En þessum tilgangi
verður ekki náð með árgæzkunni einni saman. „Það er andi
mannsins, sem forsjónin vill mennta“. — Þegar jafnvel
meðlætið og hagsældin glæðir engan framfaraanda, þá
þarf engan að furða sig á því, þó að erfiðleikar séu sendir
oss til að vekja agndofa þjóð. Auk þess stafar skortur og
eymd mest af afglöpum mannanna sjálfra. Þegar ein þjóð
er vöknuð til að gefa gaum að sínum sönnu velferðarmál-
um . . . þar sem áhuginn er vaknaður á því að bæta allan
hag, bæði andlegan og líkamlegan, bæta uppfræðing og
atvinnuvegi manna, þar er og verður skorturinn landflótta,
þar grær frelsið í skjóli friðarins, og þar er það í raun og
veru, sem menn sjá ávexti kristindómsins“.5)
Þannig verða niðurstöður þessara tveggja lærifeðra
mjög svipaðar. Jarðnesku gæðin eru nauðsynleg líkamslífi
mannsins, en hann á líka að lifa andlegri tilveru. Sál hans
á að vaxa við það að finna ráð gegn örðugleikunum, þ. á
m. skortinum. Þess vegna útbýr náttúran ekki nema að
litlu leyti í hendur honum, og þess vegna veltur á ýmsu um
örlæti hennar.
En með þessu er þó ekki nema hálfsögð sagan. Þessi sál, -
sem manninum er gefin, er ódauðleg og eilífs eðlis. Mað-
urinn er skapaður í guðs mynd. Af því leiðir, samkv. orð-
um Helga Hálfdanarsonar, að „mynd guðs sæmir eigi að
leita annars fremur en þess, sem er hið æðsta mið . . . og
hið æðsta hnoss“.6) Það er ýmislega orðum að því komið,
hvert sé hið æðsta hnoss, sem sótzt skuli eftir. En það
skiptir ekki máli í þessu sambandi, hvort það er nefnt
guðsríki, himneskir fjársjóðir eða önnur heiti notuð. Nið-
urstaðan verður sú sama, að jafnvel hin jarðnesku gæði
eiga að miða til framfara og þroska hinni ódauðlegu sál.
Séra Ásmundur Guðmundsson orðar þessa kenningu þann-
ig: „Takmark mannlífsins er mannssálin ein. Vinnan fyrir
þörfum mannsins miðar að því einu í innsta eðli sínu, að
gefa ódauðlegum sálum þroska þennan tíma, sem þær eiga
11