Skírnir - 01.01.1859, Blaðsíða 31

Dsimnork.
FIÍÉTTIR.
33
þau, eins og hin, frá þíngmönnum sjálfum. Gamall prestr nokkurr
á Jótlandi, er langa æfi hefir átt vií) skottulækníngar, verib lögsóttr,
ef eigi ofsóttr, dæmdr og sekr gjörr fyrir lækníngar sínar — hann
kom nú fram meí> frumvörp þessi. Annab þeirra var á þá leiö, að
settr yrfei kennari í samveikisfræÖi vife háskólann. Uppástúngumabr
barbist drengilega fyrir málefni sínu og féll meb hreysti, því frum-
varpinu var hrundið að eins meb 32 atkvæbum gegn 23. Hitt
frumvarpib var þess efnis, ab hverjum einum væri leyft ab leita
læknishjálpar hjá hverjum óprófubum lækni, sem hann vildi, þá
er prófabir læknar hefbi hætt vib hann og þótt hann ólæknandi,
ebr hann hefbi í þrjá mánubi minnst verib í prófuöum læknis hönd-
um árangrslaust; eigi skyldi þá varba vib lög, þótt honum væri
lækníng veitt (sbr. tilsk. 5. sept. 1794). Tilgangr frumvarps þessa
var sá, ab fá ab vita hjá ráögjafanum, hvort þetta mætti eigi komast
á sem fyrst, og var því i rauninni eintóm fyrirspurn, og eptir því
sem rába er, mun leyfi þetta fást, enda var eigi til mikils mælzt.
Nú er vér höfum drepið á frumvörp þau, er á einhvern hátt
hafa miðað til þess að rýra einkaréttindi embættismanna, því eigi
verbr því annaö nafn gefib, aÖ mega verba prestr í sókn, hvort sem
sóknarmönnum líkar betr ebr mibr, ef hann fær ab eins veitíngar-
bréfib, ebr læknir hafi einn rétt ab veita mönnum heilsubót, hvort
sem hann getr þab ebr eigi: þá mun sízt fjarri vegi ab minnast á
frumvarpiö um launaviðbót þeirra, þótt það sé annars lítib gleðiefni.
Rábgjafarnir lögbu fram, hver í sínu lagi, frumvörp um viðbót vib
laun þeirra manna, er ráögjafarnir höfbu umsjón yfir, og enn var
lagt frumvarp fram af þeirra hálfu um nokkurn veginn almennar
launabætr. Ekki frumvarpa þessara nábi þó ab lúkast í þetta sinn 5
en í þess stað kom einn þíngmanna fram meb annað frumvarp, eptir
samkomulagi vib rábgjafana, sem var harðla líkt frumvörpum þeim
um launauka, er áðr hafa rædd verið á þínginu. Sú er jafnan hin
helzta ástæba til allra launavibbóta, ab forstaÖa embættisins sé meira
verb en launin, því laun embættismannsins eru laun fyrir alla ábyrgð og
undirbúníng, kunnáttu þá og ómak, er embættismaörinn þarf ab hafa
til þess að geta gegnt embætti sínu. Nú á síðari tímum hafa verka-
laun almennt hækkab, einkum fyrir því ab öll matvara varb dýrri
en áðr, þvi var og náttúrlegt og sanngjarnt, ab laun embættismanna
3