Skírnir - 01.01.1859, Blaðsíða 99

BelgiV
FRÉTTIR.
101
mál og þíngmál þeirra. Flæmíngjar eigu nokkrar bækr ritafear á
sínu máli frá miBöldunum, svo ab túnga þeirra er fremr fornt rit-
mál; en nú hefir eigi veriö ritab á þab mál um langan aldr fyrr en
nú á tímum, er Flæmíngjar eru farnir ab taka mál sitt upp aptr.
Mafer nokkurr, Henrikr Conscience a& nafni, hefir safnab smásögum
þeirra og æfintýrum og orÖib af ]>ví næsta víöfrægr, því sögur hans
hafa þótt svo fagrar, afe þeim hefir veriö snúiö á flest mál. Nú
hefir Flæmíngjum síðan vaxife svo mjög hugr, að þeir hafa reynt
til þess á alla vegu ab fá aukin réttindi túngu sinnar, og hefir
konúngr þeirra tekiB því máli vel og vinsamlega, þótt enn sé lítib
ab gjört því til framkvæmdar; en eigi eru líkindi til ab flæmska
verbi almennt ritmál Belga, því þeir eigu eigi hægt meb ab leggja
nibr frakkneskuna. Fyrst er þab, ab frakkneska er ein af mennta-
túngum Norbrálfunnar, og annab hitt, ab allflestir iærbir menn rita á
þab mál og svo ab kalla lifa af því, mundi því verba örbugt ab fá
þá menn til ab rita á flæmsku; svo eru og allar bækr þeirra á
frakknesku og allar stofnanir rikisins reistar á frakkneskum grundvelli
og gjörbar meb frakknesku lagi, svo ab þab mun ab öllum likind-
um ókleyft og ógjöranda fyrir þá ab losa sig vib frakkneskuna. En
aubsénir eru gallar þeir, er þjóbtúnguleysi Belga hefir i för meb
sér; bókmenntir þeirra verba útlendar allri alþýbu og sjálfir eignast
þeir engin þjóbrit, en þeir verba æ frakkneskari og frakkneskari,
og missa á þann hátt þjóbarmebvitund alla og ríki þeirra verbr
af því háski búinn. Vér skulum taka eitt dæmi mebal annars þessu
máli til sönnunar. Frakkneskt félag nokkurt kom til Belgiu í sumar,
og keypti þar í einu fimm dagblöb af ritstjórum þeirra og útgefend-
um, og ætlar félagib nú ab halda þeim áfram í sínum anda og á
sinn kostnab. Allir þykjast nú vita til víss, ab félag þetta hafi í
raun réttri verib útsendari Napóleons keisara, til þess ab fá sér
vinveitt rit þar í landi og nota sér á þann hátt prentfrelsi þeirra;
hefir Napóleon beitt stjórnarbragbi þessu á Frakklandi, þar sem hann
þó haf bi öll rit svo miklu fremr í hendi sinni, því eru öll líkindi til
ab hann hafi beitt slíku bragbi í Belgíu, þar sem prentfrelsi er miklu
meira. Annab dæmi er og þab, ab hib mesta og víbkunnasta blab
Belga (L’Independence Belge) er svo í höndum Frakka, ab önnur útgáfa
kemr af blabi þessu handa Frökkum, en önnur handa Belgum, ef