Skírnir - 01.01.1872, Page 108

108
Þýzkaland.
er þau vildu verja. Menn ætluSu, a8 framganga lendra manna
mundi verSa hin sögulegasta, því þeir töluSu þar sem „GuSs ridd-
arar“, er sagt var í nefndarálitinu, að hin nýju lög hleyptu villi-
flóSi vantrúarinnar yfir landiS." En hjer fór á aSra lei8, því
þeim biluSu bæSi vopn og hugur, og fóru verstu hrakför fyrir
Bismarck. Hann baS hina drottinhollu menn ganga úr öllum
skugga um, aS þaS væri eigi aS eins brýnasta þörf ríkisins, sem
krefSist laganna, heldur og ósk og vili konungsins, aS þau fengju
framgang. Um þarfir og hagi ríkisins væri þeim allt kunnara,
sem viS stjórnina stæSu, en öSrum mönnum, og þaS væri meir
en hugarburSur einn, aS sumir í mótstöSuflokkinum biSu þess
meS von og trausti, aS útlend ríki (Frakkland) hlutuSust til um
mál kirkjunnar (páfavaldiS), eSa kæmu þeim til þeirra úrslita, sem
mörgum kynni aS þykja slægur í á öSrum stöSum, en gætu aldri
orSiS þýzkalandi hagfelld. Til frekari skýringar og sönnunar las
hann upp nokkuS úr brjefi frá einum sendihoSanum (aS því menn
ætluSu, frá Arnim greifa, sem þú var orSinn sendiboSi þýzka-
lands í París), þar sem sagt var, aS mönnum á Frakklandi þætti
mikiS undir komiS, aS tiúardeilur eSa kirkjudeilur gerSu þjóS-
verja sundurleita. Menn (klerkaflokkurinn) hefSu þar tvennt í
hyggju og ráSi, aS endurreisa fyrst ríki páfans og lúta Ítalíu
kenna á yfirgangi sínum og sáttmálabrigSunum viS Frakkland, en
snúa síSan eSa um leiS hefndunum aS þýzkalandi. Undir slíkt
væri róiS af kappi í Rómaborg, París og Bryssel. Bismarck
sagSi, aS herrarnir yrSu aS afsaka, aS stjórnin hlyti aS taka
slikt og annaS fleira1 til greina, og þættust þeir bera betra skyn
') f>at> haf&i borih til skömmu 4%ur, ah löggæzlumenn höfSu haft hend-
ur á pöllenzkum manni frá Posen, sem þeir grunutm um fjörráS vi%
Bismarck. Hjer var reyndar lítið hæft i eha ekkert, en þa& dró til
ýmsra rannsökna, og hjá einum kanúka þar eyslra, þar sem ma&ur.
inn haf&i verih á vist, fundust brjef frá biskupi einum og fleirum, þar sem
ráb voru lögh Lil I gegn lögunum, um nafnasöfn á bænarskrár, og svo
frv., en likur taldar til, at> útlend riki mundu skerast i um mál páfans
og tleira, þó höf&ingjarnir á frýzkalandi væru svo tregir og ólei&i-
tamir. |>cssa gat Bismarck og i ræ&u sinni.