Skírnir - 01.01.1872, Qupperneq 172

172
KÍNA OG JAPAN.
ir aS leggja línur milli borganna uppi í landinu. J>a8 er ekki ólíkt,
a8 Kínverjar sætti sig betur vi8 kristnar þjóSir en á3ur, er þeir
sjá, hvernig saman dregur me3 þeim og Japansmönnum, og hversu
affaragott þa3 verBur i þvi landi, a8 þýBast menntun og kunnáttu
Evrópubúa. Sem flestum mun kunnugt, hefir Japan bundizt lengur
og strengilegar allra vi3skipta vi3 Evrópuþjó3ir (nema vi3 Hollend-
inga), en nú má kalla, a3 þa8 brei3i út fabminn móti þeim, móti
atvinnuháttum, menntun, vísindum og kristnum si8um. Hjer hefir
orSib meiri umbreyting — e3a rjettara mælt: umbylting — á
högum landsins og háttastefnu landsbúa, en nokkurn gat grunab
fyrir fám árum. þá var „Míkadóinn" nokkurskonar leyndargo8,
læst inni í musterishöll sinni í Miako; mátti aldri setja fót sinn
á bera jörb, e3a ganga fólkinu í augsýn. Einu sinni á ári fengu
menn ab sjá fæturna. Nú sjest hann stundum gangandi á strætum
úti í Yeddo, e8a hann ekur í opnum vagni, engu mibur en höfb-
ingjar gera í vorri álfu. Ábur rjebi hann engu því, er til ver-
aldlegra efna kom, þó „Taikuninn“ þættist gera allt í hans nafni,
en nú er hann lögum ráSandi og stýrir ríkinu me8 fullum völdum.
J>au hefir hann tekib af jörlunum (Daimios), og her mega þeir
eigi framar hafa í sinni þjónustu. Öll ríkisstjórnin er svo
dregin saman í Yeddo, en hann hefir þar í rábaneyti sinu og á
rábstefnuþingi þá Daimios, sem vitrastir eru og mest kveSur a8.
Tekjur þeirra hefir hann og mínkab, þó sumir haldi öllu óskertu,
sem hinn voldugi jarl af Satsuma, en hann hefir lika veitt keisar-
anum mest fulltingi. Hann hefir þegar látib leggja frjettalínur
milli höfubborganna, og nokkrar járnbrautir eru og búnar, en ab
þessú hvorutveggju starfab meb mesta kappi og áhuga. I Yeddo eru
spítalar eptir fyrirmynd Evrópu spítala, og skóli fyrir foringjaefni,
þar sem menn frá Englandi, Frakklandi og þýzkalandi standa
fyrir kennslunni. í fleirum borgum eru menntaskólar þegar komn-
ir á stofn, þar sem mál og bókmenntir Evrópu-þjóbanna, sönglist
þeirra og hljóbfæralist, og svo frv., er gert ab námsgreinum hinna
nngu manna. Kristnibob nýtur nú mesta frelsis, enda hefir keis-
arinn takmarkab nokkub vald og einkaleyfi prestanna. Hann hefir
gert út mikla sendisveit af göfugustu og vitrustu mönnum lands-
ins, er lagbi af stab í haust til Bandaríkjanna í Yesturálfu, en