Andvari - 01.01.1988, Qupperneq 71

ANDVARI
„ÉG MINNIST PVÍNÆR DAG HVERN BERNSKU MINNAR"
69
Vitaskuld var faðir minn andvígur þessu flani, og lái honum hver sem vill.
Ekki geri ég það!
Þetta var í kreppunni miðri, og hún hafði heldur betur komið við hjá okkur
eins og öðrum fátæklingum. Auk þess höfðu þrjár systur mínar fengið svo
slæma hryggskekkju að senda varð þær til lækninga í Reykjavík. Ein hafði
fengið fullan bata hjá öðlingnum Jóni Þorsteinssyni, en tvær voru einmitt til
lækninga hjá honum haustið 1933.
Var ekki von, að faðir minn væri áhyggjufullur?
Móðir mín var draumlyndari en hann og því hvergi nærri eins raunsæ. Hún
var fíngerð kona og viðkvæm. Baslið hafði gengið miklu nær henni en föður
mínum. Hún trúði því, að ég mundi pluma mig og verða með guðs hjálp það
sem mig langaði til að verða.
Eg hafði kynnst Aðalsteini heitnum Sigmundssyni, þegar hann var vörður í
Þrastaskógi á sumrin, og borið undir hann sumt af pári mínu.
í nóvember 1933 hafði ég rubbað upp alllangri skáldsögu og sýndi Aðalsteini
hana. Mér til mikillar skelfingar ráðlagði hann mér eindregið að geyma hana;
taldi öll tormerki á því, að ég fengi hana útgefna. Hins vegar ráðlagði hann mér
skilyrðislaust að halda áfram skriftum og semja til að mynda stuttar sögur.
Eg vissi, að Aðalsteinn var mér vinveittur og réð mér heilt. Ég skrifaði því í
hendingskasti allmargar barnasögur og fór með syrpuna til Ólafs Bergmanns
Erlingssonar prentara og bókaútgefanda.
Á meðan hann var að athuga handritið, bauð hann mér vinnu — að ganga í
hús ogselja fyrirsigforlagsbækur. Ég varðþví feginn, endaþótt salan væri treg,
því að eitthvað var betra en ekkert.
Síðan ákvað Ólafur að gefa út obbann af syrpu minni, og aðra barnabók, ef
þessi gengi vel. Eins og nærri má geta hýrnaði yfir mér. Og oft hef ég hugsað
hlýlega til nafna míns, konu hans og barna, sem öll sýndu mér góðvild.
Verra gat það verið
Þegar Ólafur Jóhann hafði gefið út barnabækurnar vinsœlu, Við Álftavatn 1934
ogUm sumarkvöld 1935 ogSkáldsöguna Skuggarnir afbœnum 1936, sigldi hann
til Kaupmannahafnar. Um leið og hann hófað segja frá þessari fyrstu utanför
sinni, sleppti hann blöðunum og lýsti skemmtilega fyrstu kynnum sínum afJóni
Uelgasyni prófessor:
Já, ég sigldi héðan á jólaföstu 1936 og hafði farareyri, sem var miðaður við
tveggja mánaða dvöl í Höfn.
Vinur minn einn, Sigurður Guðmundsson, hvatti mig til þess sumarið 1936
að fara þessa ferð til að víkka sjóndeildarhring minn. Sjálfur ætlaði hann aftur
61 Hafnar um haustið, þar eð hann stundaði jarðfræðinám við háskólann þar,
°g kvaðst því geta leiðbeint mér, á meðan ég væri öllu ókunnur.