Andvari - 01.01.1988, Page 87

andvari
BRÉFTIL LÁTINS VINAR MÍNS - MFÐ VIÐAUKA
85
Sveinbjörnsson (Svörfuður), sem strax hafði setzt í 4. bekk árinu áður, en ég
orðið að bíða eitt ár til að vinna mér inn svolitla aura, þar sem foreldrar mínir
voru blásnauðir og gátu ekkert styrkt mig, hafði lofað að vera búinn að útvega
mér fæði og húsnæði, og beið mín á gömlu steinbryggjunni þegar Asna-Geiri
ferjumaður hafði skotið mér í land frá skipshlið. Tryggvi tók öðrum megin und-
ir koffort mitt og leiddi mig eftir þröngum og krókóttum götum þar til við kom-
um að tvílyftu timburhúsi, sem þá bar númerið Garðastrœti 4, og leiddi mig þar
inn, og kvaðst sjálfur búa þar og hafa búið veturinn áður, og hefði nú ráðið mér
þar herbergi og fæði. Þar tók á móti mér miðaldra kona lágvaxin, hölt en hvat-
leg í spori og bauð mig hjartanlega velkominn, og kvaðst heita Una Gísladóttir.
Þetta var semsé hið (seinna) fræga Unuhús, sem enn stendur, en ber nú númer-
ið 15 við Garðastræti að mig minnir. (Innskot: Ég hét þá mínu rétta nafni,
Stefán Árnason, en nokkrum árum síðar gaus upp hið heiftarlega ættarnafna-
stríð-já svo sannarlega var það heittstríð, og menn skiptust í fylkingar með og
mót. Ég var strax (og er raunar enn) mjög andvígur ættarnöfnum, en á árunum
1917 og 1918 hafði eldri bróðir minn, Sveinn, verið starfsmaður hjá Land-
mandsbanken í Kaupmannahöfn, og leiðzt þar til að taka upp Bjarmans-
nafnið. Á næstu árum eftir að hann kom heim, 1919-1923, bjuggum við saman
í Reykjavík, og eignuðumst sameiginlega vini og kunningja, og aldrei linnti lát-
um að spyrja hvers vegna við hétum ekki sama nafni, hvort við værum hálf-
bræður & cetera, svo að lokum gafst ég upp og tók þetta béfans nafn, mest af
því að mjög kært var með okkur bræðrum. Árni prófessor Pálsson, sem ég um-
gekkst mikið um þær mundir, kallaði migoft Bje-jarman, mér til svívirðu!) Vík
ég þá aftur að Unuhúsi; við Tryggvi bjuggum þar einir skólapilta þann vetur, en
miklu fleiri borðuðu þar, ýmist að staðaldri, eða máltíð og máltíð, þar bæði bjó
°g kom ótrúlegt kraðak af fólki, og allir voru velkomnir meðan Una átti matar-
bita, en á því var oft misbrestur og sultur í búi, en svo komu veizlur á milli þegar
hljóp á snærið. Hvílíkt sukk!
Fyrstu dagana varð ég varla var við Erlend, soninn í húsinu, hann borðaði
aldrei með okkur, heldur í innra herberginu inn af eldhúsinu, og hafðist þar
mest við, enda átti það eftir að verða svefnherbergi hans til æviloka. En á ein-
hvern dularfullan hátt mynduðust fljótt allnáin kynni með okkur, og ekki leið á
löngu þar til ég var þegjandi og hljóðalaust fluttur inn í innri stofuna og matað-
!st eftir það með Erlendi, og smám saman myndaðist með okkur órofa vinátta
sem hélzt óslitið til dauða hans. - Eiginlega hef ég aldrei skilið til fulls hvernig
þetta gerðist. Ég var honum töluvert yngri að árum, feiminn og dulur introvert,
eins og ég hef verið alla ævi (nema áður fyrr við brennivín), hreinasta Gudsord
fra Landet; hann var mér miklu fremri að þroska, þótt hann hefði ekki notið
umtalsverðrar skólagöngu. Jú, kannski mátti nefna tvennt sem laðaði okkur
saman: Ég var uppalinn í sveit til fermingaraldurs, á Reykjum í Skagafirði, sem
var annexía frá Mælifelli, og pabbi var organisti í öllum kirkjum (4) sóknarinn-