Andvari - 01.01.1881, Page 42

38
Um ráðgjafa-
þýðing í þetta atriði í sjálfu sér, og ætla helzt að það
sé réttast skoðað sem einn af þessum særandi, tyrtandi
smánála-stingjum, sem það um þær mundir gladdi einatt
hjarta vorrar dönsku stjórnar að veita oss hörundsæri
með. — í sjálfu sér þýðir þetta ekki mikið, því sá
konungr, sem væri svo samvizkulaus að vilja brjóta
stjórnarskrá, sem hann er siðferðislega og löglega skyldr
að halda, hvort sem hann hefir unnið eið eðr ekki að
henni, hann mundi naumlega setja eiðstafinn fyrir sig.
En eins og á stendr er þetta atriði als ekki þýðingar-
laust; það virðist vera ljós vottr þess, að konungr vor,
eða öllu framar ráðgjafar hans, hafi þannig wty'að1 hafa
þess sýnilegan vott, að stjórnarskrá íslands skyldi vera
«óhelgari fyrir broti» eða skör lægri en stjórnarskrá
Danaríkis.
Að konungi sé engu að síðr jafn skylt að halda
stjórnarskrá vora sem stjórnarskrá Danaríkis, er óyggjandi;
bæði liggr það í hlutarins eðli, að svo hljóti að vera,
og svo er það berum orðum staðfest í stjórnarskránni.
Ivonungrinn er að vísu eftir stjórnarskrá íslands hvorki
<.friðhelgr•> né «ábyrgðarlaus», en hann er það óefað
samt samkvæmt vissum grundvallarreglum, sem hér er
ekki þörf á fram að taka. En «ráðgjafinn hefir ábyrgð
á því að stjórnarskránni sé fylgt» (§ 3), en það þyrfti
hann ekki að hafa, ef það væri eigi skylda að íylgja
henni.2
J>ó að ráðgjafa-ábyrgðarlög verði því fyrst og fremst
að hljóða um afbrot gegn stjórnarskránni, þá liggr það
') í fruinvörpum alþingis var konungi gjört að skyldu að
vinna eið að stjórnarskránni. þetta er því eigi gleyniska
né vangá, heldr ásetningr, og þaö er þaö, sem gefr því
þýöing í mínum augum að minsta kosti.
2) Ráðgjafinn á og að vinna eið að stjórnarskránni (§ 4,i)„
Hvort því er fylgt,' veit ég eigi, en svo ætti það að vera.