Andvari - 01.01.1881, Blaðsíða 83

sveitamála.
79
heimilisfólkið var. Jpurfti því bóndinn að tvígjalda af
lausafé sínu, ef hann hafði svo búfjár, t. d. árið 1815
tíundaði bóndi 9 hdr. lausafjár, hafði 6 manns í heimili,
þaraf 1 ómaga, hann átti því 3 skatthundruð (= 9-1-6)
og 5 verkfærra hundruð (=9 -f- 4 eiginl. -f- 31/*); hann
greiddi tillag til sveitar 132 f. (= 3 X 44) og 110 f-
(=5 X 22). £ess er að geta, að eftir 1831 til 1874
varð vanalegt, að draga frá lausafjártíundinni ýmist 1
eðr 1V* hdr. fyrir fullgildan skylduómaga, og að jcfnuði
fyrir ófullgildan. Eftir 1869 var lagt sérstaklega ein-
úngis á landskuldartekjur, árið 1870 24 f., 1871 30 f.,
1872 28 f., 1873 30 f. Síðan var hætt við það.
111. Útsv arshœöin.
Skýrslurnar hér að framan sýna glögglega hæð
tillagsins (auka-útsvarsins), ómagafjöldann, meðlagið og
sveitastyrkinn, eðr allan forlagseyri sveitarómaganna.
En þær árstekjur sjást eigi, er stafa frá öðru en tíundum
og tillögunum. Af þess konar tekjum má telja
forlagseyri frá frændum ómagans, hinn langdrýgsti
tekjustofn framað «instrúxinu». Ur konúngssjóði fékk
Glæsibæarhreppr 2 kúrantdali. Var það hlutdeild hans
af þeim 287 kúrantdölum, er getr um í opnu bréfi 18-
ágúst 1786, 22. gr. (sbr. «Handb. f. hvern mann» 72.
bls). Var tillag þetta síðan aftekið með konúngsúrsk
3. desbr. 1823 (sjá kansbr. 23. sama mán. og Kiaustrp.
1824, 86.—87. bls.). Tekjur þessar gjöra lesendunum
skiljanlegt, að fram að 1810 er forlagseyrir allr oft meiri
en aðalupphæð útsvaranna. Af útsvarsreglunni 1814
leiddi og það, að útsvörin komu mestmegnis niðr á lausa-
fjártíundina, og uxu eftir henni., Til dæinis skal eg
taka Daníel Andrésson, föður þonteins Daníelssonar á
Skipalóni. Árið 1809 greiddi hann 133 f. í fillag til
sveitar, eu 1814 1278 fiska, það er 332 kr. 28 a.,