Eimreiðin - 01.07.1950, Blaðsíða 45

EIMREIÐIN rithöfundurinn johan falkberget
197
(Mýraflákar, 1905), er stórum atliyglisverðast af þessum ritum
lians frá æskuárunum, því, ef vel er að gáð, er liér sittlivað, sem
hendir fram á við, bæði að því er snertir sögupersónurnar og
umhverfið. Næsta ár kom út skáldsagan Hauk Uglevatn. Efnið
er sótt í líf námaverkamannanna, og þrátt fvrir gallaða með-
ferð þess og mállýti, leynir sér ekki, að þar er gáfað og frumlegt
skáld á uppsiglingu. Sterk trú á sigurafl og göfgandi mátt kær-
leikans, náin tengsl skáldsins við moldina og alþýðima, viðleitni
lians í þá átt að lýsa lífi námaverkamannanna, sem allt endur-
tekur sig á álirifameiri hátt í seinni ritum hans, svipmerkja
(yrstu sögur hans, þegar hann, hikandi og óráðinn, er að þreifa
S1g áfram á ritvellinum.
En hvorki færðu þó þessi fyrstu rit liöfundarins honum fé
ne frama, og varð hann að vinna hörðum höndum fyrir sér og
Slnuni, en hann hafði tvítugur kvænzt frænku sinni, önnu
Skjölsvold frá Þrándlieimi, liinni ágætustu konu. Börn þeirra
eru Magnús, kunnur leikari, Aasta Vaarsnö, einnig mjög list-
Iineigð og hefur getið sér orð sem upplesari, ekki sízt úr verk-
lllu föður síns, og sem Hstmálari, og kjördóttirin, Agnes. Einnig
nnsstu þau Falkberget-hjón dóttur, Oddbjörgu að nafni, tíu
nra að aldri.
Eins og þegar er gefið í skyn og eðlilegt var, varð Falk-
kerget snemma eindreginn jafnaðarmaður, liinn áliugamesti um
Velferðarmál verkamanna og liafði stutt málstað þeirra ötullega
nieð fjöhla greina í heimablaði sínu. Árið 1906 varð liann rit-
'’tjori við verkamannablaðið Nybrott í Álasundi, þó launakjörin
'æri rýr, en þetta var spor í rithöfundaráttina. Eigi varð liann
har samt lengur en til haustsins 1907 og hvarf þá heim aftur
Öl Reyróss. En þó að dvölin í Álasundi hefði að ýmsu leyti verið
konum bæði erfið og andstæð, hafði hún á hinn bóginn verið
I'onum gagnleg. Hann kynntist þar bæði ýmsum rithöfundum
°g lífi verkamanna í sjómannabæ, og það, sem enn meira var
Unr vert, þar, í fjarlægðinni frá heimahögunum, varð lionum
fywt fyllilega ljóst landnám sitt og hlutverk í bókmenntunum:
lýsing á námaverkamönnunum norsku, sögu þeirra og lífi.
En um blaðamennsku Falkbergets í Álasundi er það að segja,
Eann vann að henni með ehllegum áhuga og hélt fast fram
•nálstað verkamanna og hugsjónum þeirra. Þeir, er höllum fæti